İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson ABD Başkanı Donald Trump'a, İran ile 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmadan çekilmemesi çağrısında bulundu. İran ise ABD'ye "Anlaşmadan çekilirsen pişman olursun" uyarısı yaptı.

"Anlaşmayı terk etmek hata olur" diyen Boris Johnson ise ABD'yi anlaşmadan çekilmemeye ikna etmek için Washington'da temaslarda bulunuyor.

Amerikan New York Times gazetesi için bir makale kaleme alan Johnson, nükleer sınırlamaları kaldırmanın "sadece İran'a yarayacağını" söyledi ve "İran'ın asla bir nükleer silaha sahip olmamasına yönelik tüm seçenekler arasında bu anlaşma en az dezavantaja sahip" dedi.

İngiltere ve Avrupalı müttefiklerinin 12 Mayıs tarihine kadar anlaşmadan çekilmemesi için Trump'ı ikna etmesi gerekiyor.

Trump anlaşmayı "delilik" olarak nitelendirmişti.

Eski Amerikan yönetiminin öncülük ettiği anlaşmanın imzacıları arasında Rusya ve Çin de bulunuyor. İngiltere, Fransa ve Almanya anlaşmanın devamı için son haftalarda yoğun kulis çalışmaları yürüttü.

Boris Johnson anlaşmanın zayıf yanları olduğunu ancak bunların iyileştirilebileceğini, İngiltere'nin ABD, Fransa ve Almanya ile bu konuda çalıştığını söyledi.

Johnson Washington'dayken ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ve ABD Kongresi'nden üyelerle görüşecek.

İngiltere Dışişleri Bakanı'nın Trump ile de görüşmesi beklenmiyor.

Trump: Anlaşma çok gevşek
ABD Başkanı Donald Trump, İran ile nükleer anlaşma hakkında "en kötüsü" ifadesini kullanmış ve imzacılar hataları düzeltmezse anlaşmadan çekileceğini söylemişti.

Trump anlaşma koşullarının çok gevşek olduğunu özellikle de İran'ın nükleer faaliyetlerini belirli bir dönem için sınırladığını ancak balistik füzelerin geliştirilmesini engellemediğini savunuyor.

ABD Başkanı ayrıca anlaşmanın İran'a 100 milyar dolarlık "hediye" verdiğini ve İran'ın bunu Ortadoğu'da silah, terör ve baskıcı rejimler için kullanacağını düşünüyor. 

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da İsrail'in İran'ın 15 ay önce gizli bir nükleer program başlattığını iddia etmesinin ardından nükleer anlaşmanın yalanlar üstüne kurulu olduğunu söylemişti.

Bugüne dek Almanya Başbakanı Angela Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve BM Genel Sekreteri Antonşo Guterres Trump'a anlaşmadan çekilmemesi çağrısında bulundu.

İran: ABD çekilirse pişman olur

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD'nin anlaşmadan çekilmesi durumunda "tarihi bir pişmanlık" yaşayacağını söyledi. İran Devlet Televizyonu'na konuşan Ruhani "İran'ın Trump'ın vereceği her karara karşı bir planı olduğunu ve karşılık vereceklerini" belirtti.

Ruhani "Bugün İran'ın tüm siyasi fraksiyonları, sağ, sol, muhafazakarlar, reformcular ya da ılımlılar, hepsi birlik içinde" dedi.

İran, İsrail'in iddialarının eski belgelere dayandığını savunuyor. 

İran anlaşmasında neler var?

2015 yılında İran ABD, Çin, Rusya, Almanya, Fransa ve İngiltere ile nükleer faaliyetlerini sınırlandırmaya karşılık ekonomik yaptırımların kaldırılmasına yönelik bir anlaşma imzaladı.

Resmi adı Ortak Kapsamlı Eylem Planı olan anlaşmaya göre İran uranyum zenginleştirdiği santirfüjleri azaltma taahütünde bulunuyor.

Anlaşma koşulları İran'ın zenginleştirilmiş uranyumu büyük anlamda azaltması ve nükleer silah yapmaya yetecek düzeye çıkarmamasını öngörüyor.

Anlaşmadan sonra İran'ın Natanz ve Fordo tesislerindeki santrifüj sayısı azaltıldı ve tonlarca az zenginleştirilmiş uranyum Rusya'ya gönderildi.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'ndan denetçiler İran'ın nükleer tesislerinde teftiş yapma yetkisine sahipti. BBC Türkçe