İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) temmuz ayı meclis toplantısında sanayiciler ile Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu arasında yaşanan tartışmanın yankıları sürüyor.

Sanayiciler, TCMB’nin politika faizi yüzde 14 iken bankalarda yüzde 50’lere varan oranlarda kredi faizleriyle karşı karşıya kaldıklarını ve Eximbank’tan da yeterli kredi desteğini alamadıklarını söylemiş; Kavcıoğlu ise ‘ucuz kredi kullanıp döviz alıyorsunuz, hepinizin listesi elimizde var’ gibi ithamlarda bulunmuştu.

Sanayiciler ve ihracatçılar, kredi faizlerinin halihazırda yüzde 30 ila yüzde 50 arasında değiştiğini; kredi kullanmak isteyen iş insanlarının da 3-4 ay boyunca sırada beklediklerini anlattı.

Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Başkan Vekili Ahmet Hamdi Gürdoğan, “Şu an yüzde 50’ye kadar çıkan kredi faizleri var. Bu sorunu tüm iş insanları yaşıyor. Var olan bir soruna yok demek çözüm getirmiyor” dedi.

“Eximbank da kredi musluklarını çok kıstı. Eximbank’tan kredi kullanmak isteyen arkadaşlarımızdan 3-4 ay sıra bekleyenler var” diyen Gürdoğan, “Bu sorunlar yoksa biz neden sıkıntı yaşayıp da 4 ay bekliyoruz? Bir ay içinde vereceğin krediyi 3-4 ayda verirsen sene bitiyor” diye konuştu.

Bankaların, kredi çekmek isteyen firmalara çıkardığı zorluklara da değinen Gürdoğan, şöyle devam etti:

“Firmanın teminatı, mal varlığı dört dörtlük olduğu halde ‘çöp olsa gözlerine batıyor.’ Borcu olmayan, sadece bir taksitini bir hafta geciktirmiş birinin bile bu geciktirmesi önüne sorun olarak konuluyor. Kimin bu dönemde günü gününe taksit ödeyebilecek gücü var?

Bunlar bizim karşılaştığımız çok temel sorunlar. Bu süreçlerin hızlanmasını istiyoruz. Sadece adım atmak, yürümek istiyoruz.

Parayı bekletecek durumumuz yok. Para beklerse ihracat durur. İhracatta büyümek, finansman desteğine ulaşmakla olur Biz borçlu olanları affedin demiyoruz ki. En azından günü kurtarmak için finansman desteğine akışı hızlandırın.”

Sozcu.com.tr’ye konuşan Ege Bölgesi Sanayi Odası Başkanı Ender Yorgancılar da “Şu an kredi faizleri yüzde 30 ila yüzde 50 arasında” dedi.

Kamu bankalarındaki faiz oranının daha düşük oranlarda olduğunu belirten Yorgancılar, ancak bu kredileri herkesin alamadığını, dolayısıyla bu kredilerine bütün piyasayı finanse etmekten uzak olduğunu vurguladı.

Yorgancılar, Kavcıoğlu’nun sanayiciye yönelik ithamlarına yönelik ise “Sanayiciyi desteklemek yerine motivasyonunu düşüren söylem ve uygulamalar son derece yanlış” değerlendirmesinde bulundu.

“Merkez bankasının ana görevi para politikalarını düzenlemek ve fiyat istikrarını sağlamaktır. Başkanının yapmış olduğu konuşmalar öncelikle piyasaya güven vermelidir” diyen Yorgancılar, şöyle devam etti:

“Çünkü herkes merkez bankası başkanının ağzından çıkan söze bakıyor ama başkan ‘sanayi kredilerle döviz alıyor’ ithamında bulundu mesela.

Sanayici makine alıyor dövizle, ham madde alıyor o da dövizle. Kendisini enflasyona karşı koruyabilmek için ne alması gerekiyor? Döviz alıyor çünkü ancak bu şekilde kendisini koruyabiliyor. Zaten enflasyon yüksek olmasa bunları konuşmazdık.

AKP iktidara geldiğinden beri faiz, döviz ya da merkez bankası başkanının ‘elimde liste var’ gibi konuşları hiç gündeme gelmemişti. Şimdi gelmesinin tek nedeni enflasyonun bu seviyede olması. Enflasyonu düşürmek için de yapılması gereken işlemler belli. Sadece temmuz ayında 51 ülke faiz artışı yaptı. Biz ne yaptık?”

Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir de, sozcu.com.tr’ye ilettiği değerlendirmede krediye ulaşmakta sıkıntı çeken çok sayıda sanayicinin olduğunu vurguladı.

“İşletmelerimiz çok borçlu. Bu borcun döndürülebilmesi için üretime devam edebilmeleri lazım” diyen Özdebir, şöyle dedi:

“Firmalarımızın finansal kaldıraç oranları çok yüksek, yüzde 80’leri aşmış durumda. Bu aslında firmaların öz varlıklarından daha fazla borçlu olduklarını gösterir ki bu da teknik iflas demektir.”

Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi ise, İSO meclisinde sanayicilerin yükselen taleplerini ‘haklı bir serzeniş’ olarak değerlendirdi.

“İthalata dayalı bir ihracatımız var. Bazı sektörlerde bu oran yüzde 80’e çıkıyor” diyen Eskinazi, “İthalatı yüksek olan sektörlerin döviz bulundurma zorunlulukları var. Onların krediye erişimleri çok zor oluyor” dedi.

“Sektörler ihracat yapmadığı zaman Türkiye’nin döviz darboğazı başlar. Ellerinde döviz bulundurmadıkları müddetçe imalat yapamazlar” diyen Eskinazi, “Şu an Merkez Bankası’nın verdiği kararlar, uygulamaları ihracatı desteklemiyor, köstekliyor. Bu kararlardan vazgeçilmemesi de kaos ortamı yaratıyor” diye konuştu.

Kocaeli Sanayi Odası’ndan bir sanayici ise, Kavcıoğlu’nun sanayicileri stokçulukla suçlamasına yönelik sert tepki gösterdi.

“Stok maliyeti sanayicinin en ciddi maliyetidir. Maliyetini en fazla şişiren işlerden bir tanesidir” diyen sanayici, “Dolayısıyla haklı bir nedeni olmasa stoğa mal koymayız. Paraya ulaşımın zor olduğu bir yerde bu en son yapılacak iştir” dedi.

“Bize anlatılan şu: Özel sektörde firmaların elinde 90 milyar dolar para var. Bunu bozsunlar isteniyor” diye sanayici, şöyle devam etti:

“İhtiyacı olmayan tabii ki bozsun, tartışmıyoruz. Ama sanayici stokçu olamaz. Bunu kabul etmiyorum.”