İstanbul Sanayi Odası (İSO), sanayi kuruluşlarının 2019 yılı  verileri üzerinden yaptığı "İSO Türkiye'nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu- 2019" araştırmasının sonuçlarını açıkladı. 2019 yılında İSO İkinci 500'ün üretimden satışları yüzde 14,2 oranında artarak 137,5  milyar TL'den 157 milyar TL'ye yükseldi.

Dünya ticaretinde korumacılık ve yavaşlamanın, KOBİ'lerin küresel  değer ve tedarik zincirlerine katılımını zorlaştırdığı bir yıl olan 2019 yılındaki bu artış, 2017'deki yüzde 30,9 ve 2018'deki yüzde 27,8'lik artışlarla kıyaslandığında, üretimden satışlardaki büyüme  performansının yavaşladığına işaret etti. Söz konusu bu oran aynı  zamanda son üç yılın en düşük artışı olarak dikkat çekti. İSO İkinci 500 arasındaki 463 şirket, üretimlerinin önemli bir kısmını dış  pazarlara da yapıyor. Dolayısıyla üretimden satışların artış hızındaki  bu düşüşte, iç pazar kadar dış pazar taleplerindeki bozulma da etkili  oldu.

Sanayi kuruluşlarının 2019 yılı verileri üzerinden yapılan  sıralamada, İSO İkinci 500'ün ilk üç sırası ise şöyle oluştu:

Üretimden satışlar büyüklüğüne göre İSO İkinci 500'ün birincisi, 482 milyon 130 bin lira ile "Panasonic Life Solutions" oldu. 482  milyon 54 bin liralık satışlarıyla "Kervan Gıda" ikinciliği alırken, 481 milyon 440 lira ile de AKA Otomotiv üçüncü sırada yer aldı. 2018  yılında 413,7 milyon ile 177,8 milyon TL bandında üretimden satış  yapabilen şirketlerin girebildiği İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu  araştırmasında bu bant 2019 sıralamasında 482,1 milyon ile 201,2  milyon TL arasında oluştu. İSO İkinci 500'ün bu yılki listesine 104  yeni sanayi kuruluşu girdi. Bunlardan 43 tanesi İSO 500'den İSO İkinci 500'e düşen şirketlerden oluştu. Listeye geçen seneki İSO 1000  dışından giren yeni firma sayısı ise 61 oldu. 2018 yılının İSO İkinci 500 listesinden İSO 500'e çıkan firma sayısı ise 35 olarak gerçekleşti.

Bahçıvan: "KOBİ'lerimiz ihracat, teknoloji ve Ar-Ge'de umut  veriyor"

İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, şu değerlendirmede  bulundu: "İSO İkinci 500 çalışmamız, en az İSO 500 çalışmamız kadar  değerlidir. Bu çalışmamızın değeri ekonomimizde taşıdıkları ağırlığın  yanı sıra üretimin ve kalkınmanın da geleceğini temsil eden KOBİ'lerin  durumunu yansıtmasından ileri geliyor.   

İkinci 500 araştırmamızın kapsadığı yıl olan 2019, KOBİ'lerimiz  için birçok açıdan zor bir yıldı. Sanayicilerimiz, bir yandan dünyada  yükselen gümrük duvarlarının ve küresel ekonomideki yavaşlamanın  etkilerini hissederken, yurtiçinde de 2018'de yaşanan finansal  şokların yaralarını sarmaya çalıştı. Hatırlanacağı gibi yılın ilk  yarısında uygulanan ekonomik dengelenmeye yönelik sıkı para  politikalarının etkileriyle iç talep zayıf seyretti. Satışlarda belli  bir ivme kaybı yaşandı. Bu nedenle İSO İkinci 500 şirketlerinin  üretimden satışlarını yüzde 14,2, istihdamını da yüzde 4,1 oranında  artırmasını bir başarı olarak görmeliyiz.

2019 yılında dünya ekonomisinde görülen yavaşlama, Türkiye'deki KOBİ'leri de doğrudan ve dolaylı olarak olumsuz etkilemiştir. Türk KOBİ'leri, büyük şirketlere kıyasla bu yavaşlamadan daha çok etkilense  de İSO İkinci 500'de yer alan şirketlerin ihracatını yüzde 9,4  oranında artırması dikkat çekicidir. Bu performansı, İSO İkinci 500  firmalarının iç talepteki durağanlığı dış pazarlara yönelerek telafi  etme konusundaki esnekliğini göstermesi bakımından değerli bulduğumu  ifade etmek istiyorum.

Araştırmamızda öne çıkan sonuçlardan bir diğeri, firmalarımızın  finansal riskleri yönetme ve karlılığı sürdürme konusundaki başarılı  performansı. 2019'da faaliyet karlılığındaki düşüşe rağmen, finansman  giderleri ve kambiyo net zararında belirgin bir düşüş ve vergi öncesi  dönem karlılığında iyileşme söz konusu. Ayrıca firmalarımızın bu  dönemde ek borçlanmadan kaçınarak mali borçlarını yüzde 1,7  azalttığını ve öz kaynakları destekleyerek borç/aktif oranını yüzde 60'ın altına düşürebildiğini görüyoruz. Bu gelişmeler, 2018  türbülansının ardından reel sektörde çok daha gözle görülür hale gelen  bilanço riskinin hafifletilmesi açısından oldukça değerli.

İSO İkinci 500 araştırmamızın bu yıl bizim için değerli ve umut  verici bir başka verisi ise teknoloji yoğunluğuna göre katma değer  dağılımında orta-yüksek ve yüksek teknolojilerin payının yüzde 23,7'den yüzde 26,4'e yükselmiş olmasıdır. Yine gerek Ar-Ge yapan  şirket sayısındaki yükseliş gerekse Ar-Ge harcamalarındaki artış gibi  göstergeler KOBİ'lerimizin inovasyon ve teknolojik dönüşüm iştahının  arttığını işaret ediyor. Yine de bu konuda daha alınması gereken çok  yol olduğunu buradan özellikle vurgulamak istiyorum.

Diğer yandan finansman ile ilgili sıkıntılar, İSO 500'deki gibi, İSO İkinci 500'ü oluşturan şirketlerimiz için de geçerliliğini  korumaktadır. İSO İkinci 500'de finansman giderlerinin faaliyet karına  oranı, 2019 yılında yüzde 52,6'dan yüzde 47,5'e inmiş görünse de,  finansman giderlerinin bu şirketlerimizde de karlılığı önemli ölçüde  sınırladığını söylememiz gerekiyor.

Her şeye karşın İSO İkinci 500 verilerinde de görüyoruz ki,  sanayinin ve sanayicimizin 2019 yılının zorlu koşullarında göstermiş  olduğu performans takdire şayandır. Sanayicilerimiz bugünkü Covid-19  pandemi koşullarında görüldüğü gibi bir yıl önce de zorluklara rağmen  ekonomideki en temel işlevi olan üretmeyi sürdürüp, aş ve iş yaratmayı  başararak Türkiye'nin ve Türkiye ekonomisinin yanında olma  sorumluluğunu güçlü bir şekilde göstermiştir. Bu ruh ve azimle çalışan  ve değerli şirket bilgilerini bizimle paylaşarak ekonomik kamuoyu  açısından son derece değerli bir veri seti olan bu araştırmalarımızın  ortaya çıkmasını sağlayan tüm sanayi kuruluşlarımıza buradan bir kez  daha teşekkür etmek istiyorum."