Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI, şubatta bir önceki aya kıyasla çok hafif bir düşüşle 50,4 düzeyinde gerçekleşti. Türk imalatçıları şubatta da bir dizi sorunla karşılaşmaya devam etti ve bu durum üretimin yeniden ivme kaybetmesine yol açtı. Bununla birlikte endeks son dokuz ay boyunca eşik değer 50,0’ın üzerinde seyretti.

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI şubat ayı raporuna göre, takip edilen 10 sektörün dokuzunda üretim yavaşlama kaydetti. Üretimde en keskin düşüş, enerji arzındaki aksamalar nedeniyle metalik olmayan mineral ürünler sektöründe gerçekleşti. Üretimde artış kaydeden tek sektör giyim ve deri ürünleri oldu. On sektörün yedisinde yeni ihracat siparişleri artarken, sektörlerin çoğunluğu personel sayısını artırdı.

Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Şubat 2022 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, ocak ayında 50,5 olarak kaydedilen manşet PMI, şubat ayında çok hafif bir düşüşle 50,4 düzeyinde gerçekleşti. Bununla birlikte endeks son dokuz ay boyunca eşik değer 50,0’ın üzerinde seyretti. Manşet PMI endeksinin 50,0’ın üzerinde kalmasına rağmen Türk imalatçıları şubatta da bir dizi sorunla karşılaşmaya devam etti ve bu durum üretimin yeniden ivme kaybetmesine yol açtı.

İlk olarak, toplam yeni siparişler üst üste beşinci ay yavaşlama kaydetti. Söz konusu yavaşlama, fiyat artışları ve piyasa belirsizliğinin müşterileri caydırması nedeniyle geçen yılın mayıs ayından beri en yüksek düzeyinde gerçekleşti. Bu durum, uluslararası talepteki iyileşmeyle birlikte yurt dışından alınan yeni siparişlerin yeniden büyümeye geçmesine rağmen yaşandı. İkincisi, firmaların üretim hacimleri doğalgaz ve elektrik kesintilerinden etkilendi. Üretim üst üste üçüncü ay ivme kaybetti ve yavaşlama ocak ayına göre daha belirgin oldu. Enerji kesintileri ve teslimat gecikmelerinin devam etmesi firmaların mevcut işlerini tamamlamakta zorlanmasına yol açtı. Bunun sonucu olarak, birikmiş işler son dört ayda ilk kez arttı. İmalatçılar, işletme kapasitesini artırma çabaları kapsamında yeni personel alımlarına devam etti. İstihdamda yaşanan güçlü artışla birlikte mevcut genişleme eğilimi 21 aya ulaştı. Ham madde, enerji ve nakliye fiyatlarının yanı sıra ücretlerdeki artışlara bağlı olarak girdi maliyetleri şubatta keskin bir şekilde yükselmeye devam etti. TL’de yaşanan değer kaybı da bu yükselişe katkı yaptı. Özellikle enerji ve ham madde maliyetlerindeki yükselişin yansıması olarak firmalar satış fiyatlarını yine belirgin bir şekilde artırdı. Bununla birlikte hem girdi maliyetleri hem de nihai ürün fiyatları enflasyonu 2021’in sonlarındaki seviyelerle kıyaslandığında ivme kaybetmeyi sürdürdü.

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi:

“Elektrik ve doğalgaz arzındaki aksamalar, şubat ayında Türk imalatçılarının yaşadığı zorlukları artırdı ve üretimin yavaşlamasında rol oynadı. Öte yandan, firmaların arz sorunlarına rağmen kapasite iyileştirmeye ve birikmiş işlerini tamamlamaya yönelik çabaları, istihdamda artışın devam etmesini sağladı. Bu arada, maliyet artışlarının ilk çeyrek ortalarında güçlü seyrini korumasına rağmen, son PMI verileri enflasyonist baskıların yılın başlarında tepe noktasına ulaşmış olabileceğine işaret etti.”

Sektörlerin birçoğunda zorlu faaliyet koşulları sürdü

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI şubat ayı raporu, birçok sektörde zorlu faaliyet koşullarının sürdüğüne işaret etti. Şubatta takip edilen 10 sektörün dokuzunda üretim yavaşlama kaydetti. Üretimde en keskin düşüş, enerji arzındaki aksamalar nedeniyle metalik olmayan mineral ürünler sektöründe gerçekleşti. Bu sektördeki yavaşlama, Covid-19 salgınının Nisan 2020’deki ilk dalgasından bu yana en belirgin düzeyde gerçekleşti. Üretimde artış kaydeden tek sektör giyim ve deri ürünleri oldu. Yeni siparişlerdeki büyümeye bağlı olarak bu sektörün üretimi son üç ayda ilk kez büyüme kaydetti.

Şubat ayında giyim ve deri ürünleri dışında yeni siparişleri artan tek sektör kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri oldu. Yeni siparişlerde en keskin yavaşlama metalik olmayan mineral ürünler sektöründe yaşandı. Dış talebe ilişkin gelişmeler ise daha olumlu seyretti ve takip edilen on sektörün yedisinde yeni ihracat siparişleri arttı. Yeni ihracat siparişlerinin anket tarihindeki en hızlı büyümeyi kaydettiği giyim ve deri ürünleri sektörü bu göstergede başı çekti.

Sektörlerin çoğunluğu personel sayılarını artırdı. İstihdamdaki en hızlı genişleme, makine ve metal ürünleri kategorisinde kaydedildi. Enflasyonist baskıların geçen yıl sonundaki zirvelere göre hafiflediği yönünde belirtiler gözlendi. Bununla birlikte sektörlerin tümünde girdi maliyetleri enflasyonu ilk çeyreğin ortasında da yüksek seyrini korudu. Girdi fiyatları dokuz sektörde ocak ayına göre daha düşük oranda arttı. En belirgin artış metalik olmayan mineral ürünler sektöründe gerçekleşti. Benzer bir görünüm nihai ürün fiyatları için de söz konusu oldu. İkisi hariç tüm sektörlerde satış fiyatları önceki aya göre daha düşük oranda arttı. Tedarik zincirlerindeki aksamaların hafiflediğine ilişkin bazı işaretler dikkat çekti. Ancak en belirgin teslimat gecikmeleri elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe kaydedilmeye devam etti.