Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, MİT Teklifine yönelik eleştirilere, “Bir kişinin sürekli dinlenebilmesi, iletişimin dinlenebilmesi için bir kişiyi sürekli bu işle ilgilenecek şekilde memur görevlendirmeniz gerekiyor. Halihazırdaki insan kaynağı yapısıyla teşkilatın içeriye yönelik böyle bir uygulama oluşturması da esasen mümkün değildir. Şu anda bugün itibarıyla mahkeme kararıyla gerçekleştirilen ve TİB’de kayıtlı iletişim denetlemesine yönelik faaliyet sayısı, MİT’in 2 bin 473’tür” dedi.

Başkan Mehmet Ersoy başkanlığında toplanan İçişleri Komisyonu’nda Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi görüşüldü.  MİT Yasası’nda değişiklik öngören teklif hakkında bilgi veren Atalay, “1984’te yürürlüğe giren yasada MİT’in görev alanlarını daraltarak daha belirgin hale getirmeyi, dış güvenlik, milli savunma, terörle mücadele, istihbarat karşı koyma, siber suçlarla mücadele konularındaki faaliyetleri olgunlaşmayı hedeflemektedir. Bu teklif bunları hedefliyor. Bugün MİT’e yeni bir çerçeve ama tamamı kanunun üzerinde çalışılıyor, ileri bir zamanda, baştan sona bunun yenilenmesi üzerinde de çalışılıyor” dedi.

Daha şeffaf bir kurum için çalışıyoruz

MİT’in hali hazırda faaliyetlerini çoğunu karşı casusluk ve dış istihbarata yönelmekte olduğunu ifade eden Bakan Atalay, “Kamu kurum ve kuruluşlarında gizli bilgiye erişecek şahıslarla ilgili gelen talepler çerçevesinde her yıl yaklaşık 250 bin kişinin arşiv araştırması ve güvenlik tahkikatını yapmaktadır. Bu durum teşkilat üzerinde çok önemli bir yük oluşturmakta. Gelinen o noktada biz bu yasayla daha şeffaf bir kurum ortaya çıkarmaya çalışıyoruz" diye konuştu.

Başbakan başkanlığındaki MİKK önergeden çıkartılacak

Bir istihbarat koordinasyon kurulunun şu anda olduğunu, MİT Yasası’nda olduğunu ifade eden Atalay, “Başkanı MİT Müsteşarıdır. Ama zorluk şu, arkadaşlar o nedenle bir teklif getirmiş, biz onu değiştirdik, önergeyle değiştireceğiz. Arkadaşlar burada Başbakan’ın başkanlığında bir koordinasyon öngörmüşler. Bu çok yadırgandı, ‘istihbaratın hepsi Başbakan’a bağlanıyor’ diye. Önergeyle onu değiştireceğiz, eski yapısını koruyacağız. Ama bu şekliyle verimli yürümüyor. Arkadaşların genel yaklaşımı, istihbaratçıların, bir siyasi iradeden biri olsa daha verimli çalışılır gibi o onun için getirilmişti. Kaldırmış oluyoruz. Teklif içinde önergeyle çıkarılmış olacak” dedi. 

Partiyle biz, örgütle MİT görüşüyor

Çözüm sürecinin bir ayağının istihbarat teşkilatı olduğunu belirten Atalay, “Biz hükümetle siyaset kesimi olarak örgüt kesimi ile görüşmüyoruz. Biz siyasi partiyle görüşüyoruz. Örgüt kesimiyle istihbarat teşkilatımız yürütüyor çalışmaları. Ama bir savcı çıkıyor, ‘istihbarat teşkilatının başındaki kişiyi gidin onu getirin, ben ifadesini alacağım diyor’. Böyle bir ülke olmaz” diye konuştu.
MİT tarafından yurt dışında rehine kurtarma faaliyetlerinde bulunulduğunu ifade eden Atalay, “Suriye’de bazı şahısların kurtarılması, Lübnan uyruklu 11 kişi, Afganistan’da aynı, Sudan’da 5 Türk vatandaşın serbest bırakılması gibi, MİT aktif rol oynuyor” açıklamasını yaptı.

MİT, Muhebarat değil

Atalay, teklife yöneltilen eleştirilere şu yanıtı verdi:
“Muhaberat devleti oluşturuluyor, Baas rejimi, Hitler sözleri… bunları yapmayalım, bunlar üzücü… Ne Hitler, ne Baas ne faşizm ne diktatörlük bize yakışmaz. Biz demokratikleştirme adımları getiriyoruz, haftaya da önümüze o gelecek. Muhaberat devletlerinde istihbarat teşkilatları insanları gözaltına alır. İşkence eder, sorgusuz sualsiz hapse atar. Ülkemizde MİT’in bir insanı tutukladığı, gözaltına aldığı, mahkemeye gönderdiği vaki değildir. Çünkü yetkisi yoktur.”
MİT’in 8 bine yakın personeli bulunduğuna işaret eden Atalay, “Bu insan kaynağın çoğunluğunu teknik konularda personel, tercümanlar, dil analistleri ve yardımcı hizmetlerde bulunan personel oluşturmaktadır. Başka bir anlatımla MİT bünyesinde muhaberat devletinde olması gereken, yüzbinleri bulan bir siyasal güç yoktur” dedi.

Basınla ilgili cezalar düşürülecek

Basınla ilgili teklifte yer alan maddeler ile ilgili değişiklik önergeleri vereceklerine dikkat çeken Atalay, “Oralarda cezalarda indirim öngörüyoruz” diye konuştu. Atalay şöyle devam etti:
“Finansal verilerin incelenmesine yönelik getirilen teklifteki amaç şudur, kişileri takip etmek değildir. Hiçbir modern istihbarat teşkilatı kişi hedefli çalışmaz. Burada hedeflenen tehdit oluşturabilecek şüphelileri tepsit etmek amacıyla normal olmayan ancak belirli profillerde davranan kişileri tespit edebilme imkanı sağlamaktır. Diğer taraftan kredi kartına ilişkin bilgiler, finansal bilgiler ve para transferlerine ilişkin bilgiler halihazırda zaten başkalarının ulaştığı bilgilerdir.”

Yarısı yabancı 2 bin 473 kişi

Dinlemeler konusuna değinen Atalay, “Bir kişinin sürekli dinlenebilmesi, iletişimin dinlenebilmesi için bir kişiyi sürekli bu işle ilgilenecek şekilde memur görevlendirmeniz gerekiyor. Halihazırdaki insan kaynağı yapısıyla teşkilatın içeriye yönelik böyle bir uygulama oluşturması da esasen mümkün değildir. Şu anda bugün itibarıyla mahkeme kararıyla gerçekleştirilen ve TİB’de kayıtlı iletişim denetlemesine yönelik faaliyet sayısı MİT’in 2 bin 473’tür. İstihbari dinlemeler de mahkeme kararına tabii… Başka ülkelerde ise bu sayı milyonları bulabilir. Bunun yarısından fazlası yabancılara yönelik. Geriye kalanlar ise terörist ve casusluk vakalarını kapsamaktadır. MİT’in emniyet istihbaratı olduğu gibi, organize suçlar, kaçakçılık, adi suçlar, vs. konusunda böyle bir faaliyeti yok. Veya normal bir kişiyi vatandaşı falan…
MİT ağırlıklı olarak yurt dışına yönelik ve sınır güvenliğini ilgilendiren konular kapsamında dinleme faaliyetini gerçekleştirmektedir. Toplam 20 dilde dinleme faaliyetini yürütüyor. Asıl hedef sınır ötesindeki terör örgütleri ile askeri yapıların teknik olarak takip altına alınmasıdır.

Sistematik dinleme söz konusu değil

MİT insan kaynağını ve teknik faaliyetlerini tamamen sınır ötesine yöneltmiş durumdadır. Bu faaliyetler bile yeterince vaktinizi alırken iddia edildiği gibi içeride sistematik bir dinleme söz konusu değil."
Dış politika ve milli savunma için uydu haberleşmeleri ve telsiz haberleşmelerinin çok önemli olduğuna dikkat çeken Atalay, “Artan bir şekilde bu haberleşmeler kriptolu ve bilgisayar tabanlı olmaya başlamıştır. Bu durum milli güvenlik kurulu için tehdit oluşturmaktadır. MİT Aselsan’dan ağırlıklı olarak malzeme temin etmektedir. Şifrelerin çözülmesi ve kriptolu verilerin analiz edilmesi hususlarında TÜBİTAK ile işbirliği ile yapılmaktadır” dedi.
MİT’in bir adli kolluk teşkilatı olmadığını kaydeden Atalay, “MİT’in topladığı istihbarat verileri terörle mücadelede gerekli tedbirlerin alınması ve karar alıcılara stratejik konularda destek olmak içindir” dedi.