Covid-19 salgınının yaralarını sarmaya çalışan plastik sektörü  yılın ilk yarısını negatif bir görünümde kapattı. Mart ayında ilk  sinyallerini veren iç ve dış talepteki daralma Nisan ve Mayıs’ta zirve  yaptıktan sonra Haziran ayında bir miktar toparlanmaya işaret etti.
PAGEV’in yayınladığı rapora göre Türkiye plastik sektörünün 2020 yılı  ilk yarı plastik mamul üretimi 2019 yılının ilk yarısına kıyasla  miktarda yüzde 4,8 azalışla 4,8 milyon tona, değer bazında ise yüzde 7,9 düşüşle 16,6 milyar dolara geriledi.

Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV), yayınladığı raporlar ile Türkiye plastik sektörünün nabzını  tutmaya devam ediyor. PAGEV’in son olarak yayınladığı Ocak-Haziran 2020 dönem raporu, koronavirüs etkisinin yılın ilk yarısında yoğun bir  şekilde hissedildiğini ortaya koydu. İç ve dış talepteki düşüş 2020  yılının ilk yarısında plastik mamul üretiminin 2019 yılının ilk  yarısına kıyasla miktarda yüzde 4,8 azalışla 4,8 milyon tona, değer  bazında ise yüzde 7,9 düşüşle 16,6 milyar dolara gerilemesine neden  oldu. Yılsonunda üretimin miktarda yüzde 3,5 azalışla 8,9 milyon ton  değerde yüzde 5,6 gerilemeyle 30,9 milyar dolar olarak gerçekleşeceği  tahmin ediliyor.

Geçen yılın aynı dönemine göre ilk çeyrekte artış kaydeden  sektördeki kapasite kullanım oranları, ikinci çeyrekte 2019 yılının  ikinci çeyreğine oranla önemli oranda geriledi. Böylece plastik  sektöründe kapasite kullanımı 2019 yılının ilk 6 ayında yüzde 72,1  iken 2020 yılının ilk 6 ayında ortalama 3,6 puan gerileyerek yüzde 68,5 olarak gerçekleşti.

İlk yarıda ihracat miktarda yüzde 5,2 artarken değerde yüzde 7,8  geriledi

Plastik mamul sektöründe Covid- 19 salgınının etkileri ihracat  verilerine de yansıdı. Sektörün ilk yarı ihracat performansı 2019  yılının aynı dönemiyle kıyaslandığında miktarda 5,2 artışla1,82 milyon  ton, değerde yüzde 7,8 gerilemeyle 2,4 milyar dolar olarak  gerçekleşti. 200’e yakın ülkeye ihracat yapan plastik sektörünün bu  dönemde en fazla plastik mamul ihraç ettiği ilk beş ülke  Irak, Almanya, İngiltere, İsrail ve Fransa olarak sıralandı.

Makine ve teçhizat yatırımları ilk yarıda yüzde 27 arttı, yerli  makine istenilen payı alamadı

Plastik sektöründe makine ve teçhizat yatırımları 2020 yılının ilk  yarısında, 2019’un ilk yarısına kıyasla yüzde 27 artarak 387 milyon  dolara ulaştı. Yatırımdaki bu artışta özellikle ambalaja olan  talepteki yükseliş etkiliydi. 2020 yılının ilk yarısında 4,8 milyon  tonluk toplam plastik mamul üretimi içinden ambalajların aldığı pay 1,9 milyon ton oldu. Söz konusu yatırımların yüzde 66’lık büyük bölümü  ithal makinelerle karşılanırken yerli makine sektörü bu artıştan  istenilen oranda pay alamadı. İthal makine yatırımı 2019 yılının ilk 6  ayında 174 milyon dolar iken 2020 yılının ilk 6 ayında 255 milyon  dolara yükseldi. Aynı dönemde yerli makine üretimi ise 132 milyon  dolar oldu.

İç ve dış talepteki daralma sürüyor

Plastik mamul iç pazar tüketimi 2020 yılının ilk yarısında bir  önceki yılın aynı dönemine göre miktarda yüzde 7,5 gerileme ile 3,77  milyon ton ve değerde yüzde 10,9 azalışla 4,16 milyar dolara düştü.

İnşaat, otomotiv ve turizm sektörleri başta olmak üzere plastik ürün  kullanan pek çok sektördeki olumsuz etkilerin süreceği ve bunun  yılsonunda plastik mamul iç pazar tüketimini 2019 yılına kıyasla  miktarda yüzde 3,1 azalışla 6,82 milyon tona değerde ise yüzde 8,4  gerileme ile 8,33 milyar dolara düşüreceği tahmin ediliyor.

Plastik hammadde ithalatı ise 2020 yılının ilk yarısında bir  önceki yılın aynı dönemine kıyasla miktar bazında yüzde 4,2  gerileyerek 3,9 milyon ton, değer bazında yüzde 8,9 düşüşle 4,3 milyar  dolar oldu.

Plastik mamul sektöründe yılın ilk yarısında 1,1 milyar dolar dış  ticaret fazlası verildi. Geçen yılın aynı dönemine göre dış ticaret  fazlasında yüzde 7,8’lik bir düşüş gerçekleşti.

Yılın ilk yarı verilerini değerlendiren PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu  şunları söyledi: “Yılın ilk çeyreğinde plastik mamul üretiminde  pozitif gelişmeler yaşandı. Ancak Mart ayında kendini hissettirmeye  başlayan koronavirüs etkisi Nisan ve Mayıs’ta zirve yaptıktan sonra Haziran ayında bir miktar toparlanmaya işaret etse de rakamlar ekside  seyretti. Covid-19 salgını başta hijyen ve medikal olmak üzere gıdadan  ambalaja kadar pek çok alanda plastiklerin hayati öneme sahip olduğu  gerçeğini teyit etti. Korona ile birlikte hijyen sağlamak için  hammaddesi plastik olan maske, eldiven, siperlik, tanı kitleri,  dezenfektan, kolonya şişeleri, gıda ambalajları ve tek kullanımlık  ürünlerde artış oldu. Covid-19 sürecinde çatal, kaşık, bıçak ve bardak  gibi tek kullanımlık plastik tüketimi yüzde 25 arttı. Pandemi  sürecinde plastik sektöründeki düşüşün daha büyük olmaması ise bu  dönemde tüketimi artan gıda ambalajı, kozmetik ve dezenfektan  ambalajı, hijyen ürünleri ve tek kullanımlık plastik ambalajlar  sayesinde oldu. Yılın ilk yarısında hemen tüm göstergeler ekside  seyretse de makine yatırımlarında yaşanan yüzde 27’lik artış, pandemi  süresince plastiklerin hijyen açısından oynadığı rolün daha iyi  anlaşılması ve tüketicilerin bu tarz plastik ürünlere gösterdiği  ilgiden kaynaklandı. Salgın riskinin azaltılması için Bakanlıklardan  da iş yerlerinde mutlaka tek kullanımlık ürünlerin tercih edilmesine  yönelik uyarılar geldi. Sağlık Bakanlığı işe dönüş sürecinde  hazırladığı Güvenli İşe Dönüş Kılavuzlarında tek kullanımlık ürünlerin  kullanılması gerekliliğinin altını çizdi. Covid-19 sürecinde yeni  çıkan düzenlemelerle pazar yerleri ve marketlerde artık sebze ve  meyveler açıkta elle seçilemeyerek ve plastik poşetlerde sunulmaya  başlandı. Ekmek de ambalajsız satılmıyor. Ticaret Bakanlığının bu  kararı halk sağlığı için atılmış önemli bir adımdır. Aile, Çalışma veSosyal Hizmetler Bakanlığı da fabrikadaki yemeklerin tek  kullanımlıklarla sunulması gerektiğini duyurdu.. İnsan sağlığını  korumak ve gıdayı hijyenik olarak tüketmek için tek kullanımlık  plastikler bir ihtiyaç olarak önem kazanıyor. PAGEV olarak tek  kullanımlık ürünlere yönelik artan ihtiyacın karşılanabilmesi için Milli Eğitim Bakanlığı ile anlamlı bir iş birliği yaptık. Bu kapsamda PAGEV Gebze Mesleki ve Teknik Anadolu Lisemiz ve PAGEV Küçükçekmece Plastik Teknolojisi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisemizin gönüllü  öğretmenleri ülkemizin ihtiyacı olan tek kullanımlık plastik kaşık,  çatal, bıçak üretimini gerçekleştiriyor. “Çorbada kaşığımız olsun”  dediğimiz bu projenin yanı sıra Millî Eğitim Bakanlığımızın  belirleyeceği plastik meslek liselerinde aylık 300 bin siperlik  üretilmesini ve ihtiyaç duyulan yerlere gönderilmesini destekleyerek  bu mücadeleye katkı sağlıyoruz.”

Pandemi sürecinden en az hasarla çıkmanın yolunun üretimi ayakta  tutmaktan geçtiğini belirten Yavuz Eroğlu  “Üretimde, ihracatta ve  istihdam kayıpların önüne geçilmesi için üretim maliyetlerinde baskı  yaratan unsurların ortadan kaldırılması ve rekabetçi üretim için  gerekli enerji maliyetlerinin aşağıya çekilmesi gerekiyor.

Sanayicilerin Covid-19 nedeniyle keskin şekilde düşen iç ve dış talep  nedeniyle zor günler yaşadığı aylarda gelen astronomik elektrik  faturaları işleri daha da zorlaştırdı. YEKDEM kaynaklı yüksek elektrik  fiyatları ile ilgili itirazlarımızı uzun zaman gündemde tutarak  sesimizi duyurmayı başardık. Yenilebilir enerjiyi destekliyoruz ancak  yenilenebilir enerji teşvikinin sanayicinin sırtına yüklenmesinin  artık sürdürülemez olduğunu söylüyoruz. Geçtiğimiz ay Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız Sayın Fatih Dönmez’in YEKDEM için yeni model  üzerinde çalıştıklarını duyurmasını sevindirici bir gelişme olarak  görüyoruz. YEKDEM ile ilgili yapılacak yeni düzenlemelere çözüm odaklı  yaklaşımlarla katkı sunmaya hazırız” dedi.