Şirketler döviz satıp kredi kapatmaya başladı
8 ay öncesine kadar yaklaşık 156 milyar dolar olan ticari döviz kredisi hacmi 19 Ağustos itibarıyla 139 milyar dolara düştü. Bu düşüşte şirketlerin döviz satıp kredi kapatmaya yoğunlaşmasının etkili olabileceği konuşuluyor.
Merkez Bankası'nın haftalık para ve banka istatistiklerine göre geçen hafta yurt içi yerleşiklerin döviz mevduat stoku 3.3 milyar dolar düşüşle 213 milyar 880 milyon dolara geriledi. Parite etkisinden arındırılmış düşüş 1.4 milyar dolar olurken bunun neredeyse tamamı şirketler kaynaklı oldu. Parite etkisinden arındırılmış haftalık değişimde bireylerin döviz mevduatlarında 72 milyon dolarlık sınırlı bir artış gözlendi. Böylece 19 Ağustos itibarıyla bireylerin döviz mevduat hesapları 130 milyar 841 milyon dolara, şirketlerin ise 83 milyar 42 milyon dolara geriledi.
Sözcü'nün haberine göre şirketlerin döviz hesaplarındaki düşüşün yanı sıra bir süredir azalma eğiliminde olan döviz kredilerinde de daha hızlı bir düşüş trendi gözleniyor. Aynı tarihlerde şirketlerin döviz mevduatlarının ise 90 milyar dolardan geçen hafta itibarıyla 83 milyar dolara gerilediği görülüyor. BDDK'nın verilerine göre yıl sonunda 156 milyar 607 milyon dolar olan ticari döviz kredileri 17.6 milyar dolar azalışla, 139 milyar dolara gerilediği gözleniyor. Döviz kredi hacminde özellikle haziran ayı itibarıyla gözlenen hızlı düşüş, şirketlerin döviz satışında, kredi kapamanın da payının olabileceğini düşündürüyor.
Yüksek faizler etkili oldu
Döviz krediler uzun vadede sürekli düşüyor fakat bu son hızlanmanın nedeninin yükselen döviz kredi faizlerinden kaynaklı olabileceğine dikkat çekiyor. Merkez Bankası verilerine göre 19 Ağustos itibarıyla dolar cinsi ticari kredilerde ortalama faiz yüzde 9.15'e, Euro cinsi ticari kredilerde ise faiz yüzde 7'ye ulaşmış durumda.
Rezervler üç haftanın ardından düşüşe geçti
Rusya'nın Akkuyu yatırımı için para göndermesinin de etkisiyle son üç haftada yükseliş kaydeden Merkez Bankası (TCMB) rezervleri, geçen hafta azaldı. Bankanın brüt rezervi geçen hafta 1.7 milyar dolarlık düşüşle 112.3 milyar dolara geriledi. Bu rakamın 40.8 milyar dolarını altın rezervi, 71.5 milyar dolarını döviz rezervi oluşturdu. Bankanın net rezervi de geçen hafta 15.7 milyar dolardan 13.9 milyar dolara geriledi. Swap hariç net rezerv pozisyonu ise bir önceki hafta -52.7 milyar dolarken geçen hafta -51.6 milyar dolar oldu.