Yaklaşık 6 ay süren müzekerelerden sonra, Makedonya Cumhuriyeti Başbakanı Zoran Zaev, ülkesinin ismini  Kuzey Makedonya Cumhuriyeti (Republika Severna Makedonija) olarak değiştirmeye razı oldu.

Buna karşı, Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras da, Makedonya’nın AB ve NATO üyeliğini önleyen Yunan vetolarını geri çekme sürecini başlatmayı kabul etti. 

Yunanistan-Makedonya sınırındaki Prespa gölünde 2 ülke dışişleri bakanları tarafından cumartesi günü imzalanacak anlaşma, Zaev ile Çipras arasında dün (Salı) yapılan son telefon görüşmesinde sağlandı.  

ANLAŞMA NE İÇERİYOR?

Anlaşmanın ana hatları şunlar:

-Makedonya Cumhuriyeti ismini Kuzey Makedonya Cumhuriyeti olarak değiştirecek.

-Yeni isim  hem uluslararası kurum ve kuruluşlarda hem de Makedonya’da kullanılacak.

-Makedonya Anayasası’nda Yunanistan’ın “yayılmacı emeller içerdiğini” iddia ettiği bazı maddeleri değiştirilecek.  

-Makedonya’nın resmi dili “Makedonca”, vatandaşlarının kimliği de “Makedon-Kuzey Makedonya vatandaşı” olacak. Anlaşmada “Makedonca”nın  bir Slav dili olduğu belirtiliyor.

ŞİMDİ NE OLACAK?

-Anlaşma önce Makedonya Parlamentosu’nda oylanacak.

-Yunanistan “Kuzey Makedonya”nın AB üyelik müzakerelerinin başlaması ve NATO üyeliği için “çağrı mektupları” gönderecek.   

- Anlaşma muhtemelen Eylül ayında Makedonya’da referanduma sunulacak.

-Makedonya, tüm yükümlülüklerini yerine getirdikten sonra anlaşma Yunan Parlamentosu’nda da oylanacak.

-Yunanistan AB ve NATO’daki vetolarını tamamen kaldıracak.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Yunanistan ve Makedonya'nın "isim sorunu" üzerinde bir anlaşmaya varmalarını memnuniyetle karşıladığını, böylelikle Makedonya'nın NATO üyeliği yolunun açıldığını söyledi.

NATO: TARİHİ ANLAŞMA

Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras'ın Makedon mevkidaşı Zoran Zaev'le telefon görüşmesinin ardından "isim sorunu"nu çözdüklerini açıklamasının üzerine yazılı açıklama yapan Stoltenberg, bunu "tarihi bir anlaşma" olarak nitelendirdi. Stoltenberg, söz konusu anlaşmanın yıllardır sürdürülen diplomatik girişimlerin sonucu olduğunu ifade etti.

İki liderin bölgeyi uzun süredir etkileyen bir sorunu çözme konusunda isteklilik gösterdiğine dikkati çeken Stoltenberg, Çipras ve Zaev'e anlaşmayı kısa sürede resmileştirme çağrısında bulundu.

Stoltenberg, "Bu anlaşma Üsküp'ün NATO üyeliğinin önünü açmıştır. Aynı zamanda Batı Balkanlar'da barış ve istikrarın güçlendirilmesine katkı sağlayacaktır." ifadesini kullandı.

AB: AVRUPA'NIN BAŞARISIDIR

Avrupa Birliği (AB), Yunanistan ve Makedonya'nın "isim sorunu" üzerinde anlaşmaya varmasından dolayı iki ülke liderlerini tebrik etti.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ve AB Komisyonu üyesi Johannes Hahn yaptıkları ortak açıklamada, "Bu başarı iki ülke liderlerinin ama ilk sırada halkın başarısıdır. Bütüncül olarak da Avrupa'nın başarısıdır." ifadelerini kullandı.

İki ülke arasındaki anlaşmadan dolayı liderleri tebrik eden Mogherini ve Hahn, "Şimdi ise AB Konseyinin 17 Nisan'da Makedonya ile üyelik müzakerelerinin başlatılması yönündeki tavsiyemizi hayata geçirmesini bekliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

İSİM SORUNU

Başta Türkiye olmak üzere birçok ülke, Makedonya'yı anayasal adı olan "Makedonya Cumhuriyeti" ismiyle tanırken Yunanistan, kendi sınırları içinde "Makedonya" isimli bir bölge bulunduğu gerekçesiyle bu ülkenin isminin değiştirilmesini talep ediyor.

Makedonya, bağımsızlığını ilan ettiği 1991'den beri güney komşusu Yunanistan ile devam eden isim sorunu nedeniyle Avrupa Birliği (AB) ve NATO'ya üye olamıyor.

Makedonya'nın uluslararası tanınırlığı, ülkenin BM Genel Kurulunda oy birliğiyle BM üyeliğine kabul edildiği 1993 yılının nisan ayında kesinlik kazanmış ancak güney komşusu Yunanistan'ın itirazıyla geçici referans olarak "Eski Yugoslavya Cumhuriyeti Makedonya" (FYROM) adıyla üyeliğe kabul edilmişti.

Yunan halkının bir kısmı ise sorunun sadece isim değil, tarih ve kültüre ilişkin olduğunu savunarak, Üsküp yönetimini "Makedon kimliğini" çalmaya çalışmakla suçluyor. Antik dönemde Makedon Kralı olan Büyük İskender'in mirası, iki ülke arasında önemli bir rekabet alanı olarak görülüyor.

Atina’da, Makedonya’nın AB üyesi olabilmesi için 10, Nato üyesi olabilmesi için ise en az 2.5 yıl gerekeceği tahmin ediliyor. Bu süre içinde de Makedonya’nın tüm yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekiyor. Yunan başkentinde ayrıca, “isim anlaşmazlığı”nın çözülmesi sayesinde, Yunan dış politikasının Türk-Yunan ilişkilerine daha fazla odaklanabileceği görüşü hakim. Hürriyet