S&P 500'de "dot.com çılgınlığı"na benzer yükseliş ihtimali var
S&P 500'de Wells Fargo'ya göre "dot.com çılgınlığı"na benzer yükseliş yaşanması ihtimali mevcut
Wells Fargo'ya göre, sermaye piyasalarının hala geniş bir hareket alanına sahip ve Federal Rezerv (Fed) faiz oranlarını en az bir puan daha yükseltene kadar dot-com dönemine benzer bir dalgalanma yaşanabilir.
Wells Fargo Stratejisti Chris Harvey, Cuma günü kaleme aldığı bir notta, "S&P 500 endeksi (SPX), yalnızca yıl sonu için belirlediğimiz 4200 puanlık hedefi değil, ayrıca %20 olasılıkla belirttiğimiz 4420 puanlık 'yumuşak iniş' hedefimizi de aştı" ifadelerini kullandı. Harvey, bu durumun, belirli bir fiyat değil, özellikle bir resesyon gibi bir olayın peşinden gitmek anlamına geldiğini belirtti.
Harvey, Fed'in faiz artırımını duraklatmasının, çok büyük sermayeli yapay zeka şirketlerinin bir üst seviyeye geçişini hızlandırabileceği konusunda endişelerini dile getirdi. Harvey, "1999/2000 dönemi bir göstergesiyse, 'yeni ekonomi' hisse senetleri, ekonomi ve 'eski ekonomi' hisse senetleri düşüş gösterene kadar değerini yitirmeyecektir. Bu durum, Fed faizlerini %6 ve üzerine çıkarana kadar gerçekleşmeyebilir" ifadesini kullandı.
Harvey, ayrıca Fed'in eylemlerinin, değerlemeleri abartılı olmayan büyük sermayeli şirketlerde bir ara yükselişi desteklediğine inandıklarını belirtti. Kısa vadede teknik analizlere göre aşırı alımın yaşandığı bu şirketlerde bir duraklama veya geri çekilme, SMID şirketlerinde bir toparlanma işlemi ile yaşanabilir.
S&P endeksi bu yıl %16 değer kazandı. Büyük sermayeli yapay zeka şirketlerinden Nvidia (NVDA) neredeyse %200, Apple (AAPL) yaklaşık %50, Microsoft (MSFT) %45 ve Alphabet (GOOG) (GOOGL) %40 değer kazanırken; Amazon (AMZN) %48, Meta (META) %125'ten fazla ve Tesla (TSLA) ise %135'ten fazla değer kazandı.
dot.com çılgınlığı nedir?
1990'ların sonunda ve 2000'lerin başında yaşanan dot-com çılgınlığı, tarihin en büyük yatırım balonlarından biriydi. Bu dönem, internetin henüz yeni yeni anlaşıldığı ve "her şeyin" bir web sitesi olduğu bir zaman dilimiydi. İnternet tabanlı şirketlerin (".com" son eki taşıyan) hisse senetlerinin değeri astronomik seviyelere yükseldi ve bu, yatırımcıların büyük ilgisini çekti.
Dot-com çılgınlığı, yepyeni bir ekonomik sektör olan e-ticaretin gelişmesine ve büyümesine yardımcı oldu. Bu dönemde, birçok internet tabanlı start-up şirket, çoğu zaman henüz kar etmeden milyonlarca dolarlık yatırım aldı. Yatırımcılar, bu yeni "dijital altın madeni"nden paylarını almak için sıraya girdiler. Hatta birçok geleneksel şirket, değerlerini artırmak için isimlerine ".com" ekini ekledi.
Fakat her şey 2000 yılında çöktü. Birçok internet şirketi, kar edemeyerek iflas etti. Bu durum, NASDAQ borsasında büyük bir düşüşe neden oldu ve yüz milyarlarca dolarlık yatırım buharlaştı. Dot-com balonunun patlaması, yatırımcıların ve piyasanın, teknoloji tabanlı girişimlere karşı güvenini sarsmıştı.
Dot-com çılgınlığı dönemi, hem bir uyarı hem de bir ders olarak tarih kitaplarına geçti. Bu dönem, teknolojik yeniliklerin ekonomiye ne kadar hızlı bir şekilde entegre edilebileceğini, ancak aynı zamanda yatırımcıların ve piyasanın aşırı spekülasyonlara karşı dikkatli olması gerektiğini gösterdi. Bu çılgınlık, teknoloji tabanlı şirketlere yatırım yaparken dikkatli olmanın önemini, karlılık ve sürdürülebilir iş modellerinin değerini vurguladı.