New York borsasının seçkin endeksi S&P 500 (SPX) için son iki yıl, volatilite açısından oldukça sakin bir dönem oldu. Tarihsel veriler incelendiğinde, bu durumun ne kadar dikkate değer olduğu ortaya çıkıyor. Endeksin günlük dalgalanmalarını ölçerken “sessiz” bir gün, S&P 500'ün günlük değer değişiminin üç standart sapmayı aşmadığı bir durumu ifade ediyor.

Volatilite Nasıl Tanımlanıyor?

Bir standart sapma, endeksin günlük hareketlerinde %0,99’luk bir değişimi temsil ediyor. Eğer endeksin günlük değişimi %3,01’in üzerine çıkarsa, bu durum "sessiz" kategorisinden çıkıyor. S&P 500’ün 3 Ocak 1950’den bu yana uzun vadeli ortalama günlük değişimi yalnızca %0,036 düzeyinde seyretmiş durumda.

En son 30 Kasım 2022 tarihinde “sessiz olmayan” bir gün yaşanmıştı. Ancak bu durum, 5 Ağustos 2024’te değişti. Japonya Merkez Bankası’nın (BOJ) sürpriz faiz artırımı sonrası S&P 500, %3,00 değer kaybederek sessizlik dönemini sona erdirdi.

5 Ağustos 2024: Sessizliğin Bozulduğu Gün

O gün, Japonya Merkez Bankası’nın ani faiz artışı ve Japon yeni cinsinden “carry trade” işlemlerinin çözülmesi, ABD piyasalarını sert şekilde etkiledi. S&P 500, bir önceki günün kapanışına göre tam %3 oranında değer kaybetti.

Bu düşüş, 3 Ocak 1950’den bu yana 141. kez gerçekleşmiş oldu. Daha önce böyle bir hareket, yalnızca 140 kez kaydedilmişti. Ancak ilginç olan şu ki, hafta sonunda S&P 500 neredeyse tüm kayıplarını geri kazanarak işlem haftasını 5.344,16 seviyesinde kapattı. Bu değer, bir önceki haftanın kapanışından sadece 2,4 puan daha düşüktü.

Volatilitenin Arkasındaki Sebepler

BOJ’un faiz artırımı, Japonya’nın düşük faiz oranları ile diğer ülkelerdeki yüksek oranlar arasındaki farka dayanan carry trade işlemlerini çözmeye başlamasıyla birleşti. Aynı zamanda ABD'den gelen kötü istihdam verileri de bu dalgalanmayı tetikledi. Ancak BOJ’un, Japonya’da gelişen enflasyona rağmen faiz artırma kararını hızla geri çekmesi, piyasaların toparlanmasını sağladı.

S&P 500’ün bu dalgalanması, “büyük bir hiçburger” olarak adlandırılan Japonya kaynaklı taşıma ticareti etkisinin bir göstergesi oldu. Ancak bu durum, endeksin daha geniş bir aralıkta toparlanmaya devam etmesine engel olmadı. Grafikler, yatırımcıların 2025’in ikinci çeyreğine yönelik iyimserliklerini koruduğunu gösteriyor.

Volatilitenin Tarihsel Seyri

S&P 500'de en son “sessiz” olarak nitelendirilen işlem günü, 30 Kasım 2022'de yaşandı. Bu tarihten bu yana, endeks önemli ölçüde dalgalanma göstermese de, Japonya Merkez Bankası’nın 2024 yılındaki hamlesi gibi olaylar, bu sessiz dönemi ara sıra kesintiye uğrattı.

1950’den bu yana günlük volatilite istatistiklerini incelediğimizde, S&P 500'ün uzun vadede tutarlı bir iyileşme eğilimi sergilediği görülüyor.