Sosyal Politikalar Araştırma Merkezi (SPM), Mart-2021 döneminde işsizlik oranının şubat ayına göre 0,5 puan azalarak yüzde 13,6 olacağını öngörüyor. TÜİK, mart ayı işgücü istatistikleri 10 Mayıs 2021 Pazartesi günü saat 10.00'da açıklayacak.

Kuruluş, tarım dışı işsizlik oranının da 0,5 puan gerileyerek yüzde 15,4 seviyesine ineceğini öngörürken mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının sabit kalarak yüzde 15,3 olacağını hesapladı.

İstihdam oranının 0,3 puan azalarak yüzde 42,6 seviyesine ineceğini bildiren SPM, Mart 2021 ayında sanayi istihdamının ise ufak bir artışla 5 milyon 895 bin kişi düzeyine çıkmasını bekliyor.

Kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarma yasağı önlemlerini hatırlattı

SPM Araştırmacısı Dr. Pınar Kaynak, Kasım 2020 döneminde pandemiye bağlı kapanmaların yeniden başladığını anımsatarak, Aralık dönemi işsizlik oranının Kasım-Aralık-Ocak aylarının hareketli ortalaması olduğu düşünüldüğünde bu durumun işgücü piyasalarını etkilemesinin kaçınılmazlığına dikkat çekti.

Dr. Kaynak, halen devam eden kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarmaların yasaklanması gibi önlemlere bağlı olarak, fiilen “işi olmayan” bireylerin resmi tanımlara göre “işsiz” kapsamına girmemesinden ötürü işgücü piyasalarındaki “gerçek” tablonun geleneksel oranlara ne kadar yansıyacağını kestirmenin güç olduğunun altını çizdi ve “Dolayısıyla daha önceki bültenlerimizde belirttiğimiz gibi, geleneksel göstergelere ek olarak, işgücü piyasalarındaki gelişmeleri daha sağlıklı okumamıza yardımcı olacak alternatif göstergelere ihtiyaç daha da güçlü biçimde devam etmektedir. Bu bağlamda, SPM bültenlerinde düzenli olarak yayınladığımız geniş tanımlı işsizlik ve eğreti olmayan istihdam oranları göstergelerinin ayrıca önem kazandığının altını bir kez daha çiziyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

Format değişikliği pandeminin etkilerini tam yansıtamaz

TÜİK’in 10 Mart 2021 tarihinde yayınlanan haber bülteninde “Hanehalkı İşgücü Araştırması'nda 2021-Ocak ayından itibaren, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile eş zamanlı olarak Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) 9. Çalışma İstatistikçileri Konferansı (ICLS) kararlarına ve ilgili AB tüzüğüne uyum sağlamak amacıyla yeni düzenlemelere geçildiğini” duyurduğunu hatırlatan Dr. Kaynak , bu değişikliğe ilişkin şu görüşü dile getirdi:

“Bu yeni düzenlemelerle birlikte, bugüne dek üçer aylık hareketli ortalamalar olarak aylık yayımlanan işgücü istatistikleri, 2021-Ocak ayından itibaren bağımsız aylık tahminler olarak yayımlanacaktır. Bizim gerek bültenlerimizde gerek yayınlanan diğer araştırmalarımızda altını çizdiğimiz üzere, işsizlik ve istihdam oranlarının üçer aylık hareketli ortalama olarak hesaplanması işgücü piyasası göstergelerinin aydan aya keskin sıçramalar sergilemesini engellemekteydi. Öte yandan bu üçer aylık ortalamalar olağan iş çevrimlerinde (business cycles) yaşanan istihdam kayıplarını izlerken sakınca yaratmasa da, koronavirüs salgını sonrası karşılaştıklarımıza benzeyen türde ani istihdam kayıplarını yakalamak için çok kullanışlı değildi. Üçer aylık hareketli ortalamaların terkedilerek aylık oranların hesaplanmasını öngören yeni düzenlemeyle birlikte, işgücü piyasalarındaki değişiklikleri daha yakından olarak izlemek mümkün olacaktır. Bu olumlu adıma rağmen, işgücüne katılım davranışında görülmemiş değişikliklerin gözlendiği pandemi dönemi bitene kadar, geleneksel tanımla hesaplanan işsizlik oranlarının işgücü piyasasında yaşanan olağan dışı gelişmeleri tam olarak yansıtması beklenmemelidir.”

Sağlam işlerde çalışanların (eğreti olmayan işler) oranı Şubat-2021 ayında 0,9 puan arttı

SPM pandemi dönemindeki istihdam gelişmelerini anlamlı bir çerçeveye oturtabilmek için hesaplamaya başladıkları eğreti olmayan istihdam oranını (EOİO) ise Şubat-2021 ayında yüzde 26,7 olarak tespit ettiklerini bildirerek “Bu oran Ocak ayına kıyasla 0,9 puan yüksek geçtiğimiz yılın aynı döneminden ise 1,4 puan düşüktür. Diğer yandan eğreti olmayan istihdam oranının TÜİK tarafından açıklanan geleneksel istihdam oranından 16,2 puan daha düşük olması dikkate değer bir husustur” değerlendirmesinde bulundu.

Erkek çalışanlar için EOİO’nın Şubat 2021 itibariyle yüzde 38,2 olarak hesaplandığı (ki bu oran Ocak ayından 1,1 düşüktür) ifade edilerek, kadın çalışanlarda ise durumun erkeklere göre çok daha vahim durumda olduğu bildirildi. Buna göre kadınlarda EOİO, Şubat ayı itibariyle bir önceki aya göre 0,8 puan artarak yüzde 15,4 düzeyine çıktı ancak bu neredeyse, çalışma çağındaki her yedi kadından sadece birinin “iyi” işlerde çalıştığı anlamına geliyor. Diğer yandan EOİO’nun (kadınlarda) istihdam oranının 11,1 puan altında olduğu kaydedildi.