Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın himayelerinde, Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi" imzalandı. Anlaşmanın imzalanmasının ardından Ukrayna, Rusya, ABD, Avrupa Birliği (AB) İngiltere ve İtalya'dan açıklama geldi.

Zelenskiy, İstanbul'da bugün imzalanan anlaşmaya ilişkin Facebook hesabından görüntülü mesaj paylaştı.

"Bugün devletimiz ve tüm medeni dünya önemli bir mutabakata vardı." değerlendirmesinde bulunan Zelenskiy, bu anlaşmanın Ukrayna limanları üzerindeki blokenin kaldırılmasını sağladığını vurguladı.

Zelenskiy, anlaşma sayesinde geçen yıl toplanan 20 milyon ton tahıl ihraç edileceğini, bu sene şimdiden toplanmaya başlanan hasadın da icra edileceğini kaydederek, şöyle devam etti:

"Bu vesileyle Rusya’nın kışkırttığı gıda krizini azaltma şansımız var. Ayrıca bize yardım eden ülkeler dahil dünyanın birçok ülkesinde siyasi kaosa yol açabilecek kıtlığı önleme şansımız var. Bu da Ukrayna’nın bu savaşta hayatta kalabileceğinin bir başka kanıtıdır."

Ukrayna’dan deniz ihracatının yeniden başlatılması için birçok liderin çaba gösterdiğine işaret eden Zelenskiy, "Bu bağlamda özellikle BM Genel Sekreteri'ne ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a çabalarından dolayı minnettarım." dedi.

Diğer taraftan, Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Sybiha, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, İstanbul'da imzalanan anlaşmaya değinerek, Ukrayna limanlarındaki engelin kaldırılmasına yönelik girişimin onaylandığını ifade etti.

Bu anlaşmanın tahıl ihracatı için insani bir koridor oluşturulmasına olanak sağlayacağına işaret eden Sybiha, "Küresel gıda krizinin önlenmesi için önemli bir adım. 'Tahıl meselesinin' çözümünde BM ve Türkiye'nin aktif rolünü takdir ediyorum." ifadelerini kullandı.

Rusya: Bu alandaki yükümlülüklerimize sadık kalmaya devam edeceğiz

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İstanbul'da imzalanan anlaşmalarla ilgili "Bugün elde edilen sonuçlara katkılarından dolayı Türk ortaklarımıza, şahsen Cumhurbaşkanı Erdoğan'a bir kez daha teşekkür etmek istiyorum." dedi.

Rus heyetinin çabalarıyla Ukrayna tahılı anlaşmasının siyasetten arındırılmış yapısını korumanın mümkün olduğunu belirten Lavrov, "Rusya, bu alandaki yükümlülüklerine sadık kalmaya devam edecektir. ABD ve müttefiklerinin jeopolitik maceralarının çıkarları için gıdayı kullanması kabul edilemez ve insanlık dışıdır." ifadelerini kullandı.

Lavrov, ihracat anlaşmalarının temel amacının, Rusya'dan dünya pazarlarına engelsiz gıda ve gübre tedarikini sağlamak olduğuna işaret ederek, bu çerçevede ABD ve AB'nin finans, sigorta ve lojistik alanlarında yarattığı engellerin kaldırılmasının, bu ürünler için ülkeye getirilen kısıtlayıcı önlemlerden belirli muafiyetlerin sağlanmasının söz konusu olduğunu vurguladı.

Washington ve Brüksel'in bugünkü anlaşmaların gerçekleştirilmesine engel olmaktan vazgeçmelerinin memnuniyet verici olduğunu dile getiren Lavrov, Rusya-BM mutabakatının imzalanmasının Batı'nın tahıl tedarikiyle ilgili sorunlar için Rusya'yı suçlama girişimlerinin asılsız olduğunu bir kez daha ortaya koyduğunu kaydetti.

Lavrov, Rusya'nın gelecek dönemde Ukrayna tahılı ve Rus tarım ürünlerinin ihracatıyla ilgili anlaşmaların yerine getirilmesi için her türlü çabanın gösterileceğini umduğunu ifade etti.

İstanbul'da imzalanan anlaşmalarla ilgili Lavrov, "Bugün elde edilen sonuçlara katkılarından dolayı Türk ortaklarımıza, şahsen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a bir kez daha teşekkür etmek istiyorum." dedi.

ABD: Erdoğan ile Guterres’e liderlik ettikleri için minnettarız

Beyaz Saray’da gazetecilere açıklamada bulunan Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Erdoğan'ın himayesinde Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM arasında "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi"nin imzalanmasıyla ilgili konuştu.

Kirby, "ABD, bu adımı memnuniyetle karşılıyor. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'a bu anlaşmanın yapılmasındaki diplomatik liderliklerinden dolayı teşekkür ediyoruz." dedi.

Anlaşmanın başarıyla uygulanmasının Rusya’nın anlaşmaya uymasıyla mümkün olabileceğini belirten Kirby, anlaşmanın uygulanmasını yakından izleyeceklerini söyledi.

Kirby, aynı zamanda Ukrayna’dan çıkarılan tahıl ve gıda maddelerinin Türkiye üzerinden tekrar satışa çıkarılacağına işaret ederek, "Bu zor bir çalışmanın sonucudur ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile BM Genel Sekreteri Guterres’e burada liderlik ettikleri için minnettarız. Bu olumlu bir işaret.” değerlendirmesinde bulundu.

AB: Mevcut anlaşma, bu olumsuz gidişatı tersine çevirmek için bir fırsat sunuyor

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in ofisinden İstanbul'daki tahıl koridoru anlaşmasıyla ilgili açıklama yapıldı.

Açıklamada anlaşmanın memnuniyetle karşılandığı belirtilerek, "Bu, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığının neden olduğu küresel gıda güvensizliğinin üstesinden gelme çabalarında ileriye dönük kritik bir adımdır. Anlaşmanın başarısı, hızlı ve iyi niyetle uygulanmasına bağlı olacaktır." denildi.

Rusya'nın dünya çapında milyonlarca insan için gıda güvenliğini tehlikeye attığı vurgulanan açıklamada, "Mevcut anlaşma, bu olumsuz gidişatı tersine çevirmek için bir fırsat sunuyor." ifadesi kullanıldı.

Açıklamada AB'nin Birleşmiş Milletler'in çabalarını desteklediği aktarılarak, "Türkiye'yi bu anlaşmaya aracılık etme ve uygulanmasını desteklemedeki önemli rolünden dolayı takdir ediyoruz." denildi.

İngiltere: Türkiye’yi ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ni alkışlıyoruz

İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss, yazılı yaptığı açıklamada, “Ukrayna’nın tahılının uluslararası gıda pazarlarına ulaştırılması son derece önemlidir. Bu anlaşmanın sağlanmasındaki çabaları için Türkiye’yi ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ni alkışlıyoruz." ifadelerini kullandı.

İngiltere ve müttefiklerinin bu noktaya ulaşılması için yoğun çaba sarf ettiklerini belirten Truss, “Şimdi bu anlaşma uygulanmalı. Rusya’nın sözlerinin eylemleri ile uyumlu olduğundan emin olmak için (gelişmeleri) izliyor olacağız.” değerlendirmesinde bulundu.

Truss, “Uzun vadeli küresel güvenliğin ve ekonomik istikrarın sağlanması için Putin, bu savaşa son vermeli ve Ukrayna’dan çıkmalıdır.” görüşünü paylaştı.

İtalya: Küresel gıda krizini azaltmak için önemli bir adım

İtalya Başbakanı Mario Draghi, İstanbul’da imzalanan anlaşmaya ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, "İstanbul'da Ukrayna, Rusya, Türkiye ve BM tarafından imzalanan anlaşmalar, bütün uluslararası toplum için mükemmel bir haberdir." ifadesini kullandı.

Karadeniz limanlarında kalan milyonlarca ton tahıl üzerindeki blokajın kalkmasının, bunların düşük ve orta gelirli ülkelerin vatandaşlarına ulaşmasını sağlamanın küresel gıda krizinden kaçınmak için gerekli olduğunu vurgulayan Draghi, şunları kaydetti:

"Bu planın başarısı, bugün imzalanan anlaşmaların hızlı ve tam uygulanmasına bağlıdır. İtalya, son aylarda Birleşmiş Milletler’in (BM) merkezi rolünde Türkiye’nin ara buluculuk girişimini desteklemek için güçlü bir taahhütte bulundu. Bu anlaşmaların, Ukrayna için kabul edilebilir koşullarda barışı getirmesine yönelik somut umutlara doğru ilk adımı temsil etmesini umuyoruz."

İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio da katıldığı çevrim içi yayında, İstanbul'daki anlaşma haberini, "diyalog kanalını da açan iyi bir haber" olarak değerlendirdi.

Dışişleri Bakanlığının Twitter hesabından yapılan paylaşımda da şu ifadelere yer verildi:

"İtalya; Rusya, Ukrayna ve Türkiye’nin Ukrayna’nın Karadeniz’deki limanlarındaki blokajın kaldırılması ve dünya çapında tahıl ihracatının sürdürülmesi konusunda yaptığı anlaşmayı memnuniyetle karşıladı. Bu sonuç, BM Genel Sekreteri Antonio Gutteres ile BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü (Martin) Griffiths'in yorulmak bilmeyen çabaları sayesinde elde edildi. Küresel gıda krizini azaltmak için önemli adım."

İtalyan Lig Partisi lideri Matteo Salvini, Twitter'daki paylaşımında, anlaşmaya ev sahipliği yapan Türkiye’ye çabalarından ötürü teşekkür ederek, bunun aylardır süren savaşta diyaloğa dönüş için ilk ve önemli bir adım olması temennisini dile getirdi.

İtalya Ziraatçılar Derneğince (Coldiretti) yapılan açıklamada, anlaşma sayesinde Ukrayna’dan hayvan yeminde kullanılmak üzere 1,2 milyar kilogram mısırın İtalya'ya geleceği bildirildi. Bunun dışında ekmek yapımı için buğday ve ayçiçek yağının da İtalya’ya geleceği belirtilen açıklamada, bütün bunların İstanbul'da imzalanan anlaşmanın olumlu etkileri olduğu ifade edildi.