Sözcü'nün haberine göre Türkiye'deki trenlerin güvenli bir şekilde çalışmasını sağlayan kumanda merkezi ani bir kararla kapatıldı. AB standardındaki Da Vinci adlı ileri teknoloji yazılım karartıldı. 123.9 milyon TL kamu kaynağı harcanarak kurulan Ankara'daki kumanda merkezinin kapısına kilit vuruldu. Trenlerin seyir güvenliği 28 Ağustos'tan bu yana eski usül el yordamıyla yapılmaya çalışılıyor.

Kararın nedenini açıklanmadı

TCDD,  doğrudan yolcu güvenliğiyle ilgili bu kararın nedenini kamuoyuna açıklamadı. Bu anlaşılmaz kararın nedeni, sistemi kuran İspanyol devlet kuruluşunun TCDD aleyhine peş peşe açtığı 4 dava dosyasından çıktı.

Dava dosyasına giren bilgilere göre, TCDD 3 yıldır kullandığı sistemde bir takım eksiklikler giderilmediği için sözleşmeyi feshettiğini savunuyor. Sistemi kuran firma ise bunu kesin bir dille yalanlıyor. Şirkete göre tek mesele TCDD yönetiminin sözleşme dışı kabul edilemez bir talebi.

Şirketin yargıya taşıdığı dosyada açıkça dile getirdiği iddia ürkütücü:

-TCDD bizden öyle bir şey talep etti ki, bu talep son derece irrasyonel ve olağan demiryolu taşımacılığının en temel ilkeleri ile çelişir bir durum arz etmektedir.

Çoklu tren kazalarına yol açabilecek

-TCDD tarafından altyapı verilerinin anlık değiştirilmesinin talep edilmesi çoklu tren kazalarına yol açabilecek son derece tehlikeli bir taleptir.

Sistemi tamamen kararttılar

-İstenilen talep tren kazasına yol açmak dışında hiçbir işe yaramaz. Bunu kabul etmedik, edemezdik. Sözleşmemizi feshettiler. Da Vinci sisteminin şifresini istediler, insan hayatı riske gireceği için vermedik. Sistemi tamamen kararttılar.

ASELSAN'a benzer bir yapı

Sistemi kuran INDRA Sistemas S.A., büyük hissedarı İspanya Devleti olan yarı kamu kurumu niteliğinde bir İspanyol kuruluşu. Türkiye’deki ASELSAN'a benzer bir yapı…

Özellikle ulaştırma, savunma sanayi, enerji gibi yoğun teknoloji gerektiren konularda 135 ülkede 48 bin üzerinde çalışanıyla hizmet veriyor.

15 yıldır Türkiye'de devlete iş yapıyor

INDRA, 15 yıldır Türkiye'de devlete iş yapıyor. Savunma Sanayi Başkanlığı'nın denizaltı, HAVELSAN'ın Blackhawk/Seahawk Helikopterleri, DHMİ'nin radar sistemleri bunlardan sadece birkaçı.

Türkiye'nin çok stratejik kurumlarıyla yıllardır en az 36 proje geliştiren INDRA, 31 Ekim'de TCDD tarafından ihale yasaklısı da ilan edildi. Şirketin 11.5 milyon TL alacağı da ödenmedi.

Türkiye'de 4 ayrı dava açtı

Firma Türkiye'de açtığı 4 ayrı davanın yanı sıra, alacakların tahsili yanında marka değeri ve itibarının korunması talebiyle konuyu New York'taki  uluslararası tahkime taşımaya hazırlanıyor. Bu yüzlerce milyon tazminat anlamına geliyor. Türkiye daha önce aleyhine açılan iki tahkim davasını kaybedip yüklü tazminat ödemişti. Tahkim konusu son olarak Kanal İstanbul projesiyle ilgili gündeme gelmişti. Kılıçdaroğlu, yatırımcılara “İhale girmeyin ödemeyiz” demiş, Cumhurbaşkanı Erdoğan, tahkime işaret ederek, “Söke söke alırlar” demişti.

Serüven 2014 yılında başladı.

TCDD ile INDRA'yı New York'ta uluslararası tahkimde karşı karşıya getireceği anlaşılan serüven 2014 yılında başladı.

12 bin kilometre demiryolu hattı bulunan Türkiye, tüm medeni ülkelerdeki gibi bir güvenlik sistemi ve kontrol merkezi kurulması için harekete geçti.

Rekabete imkan sağlayan açık usulde yapılan ihaleyi INDRA kazandı. 123.9 milyon liralık proje için 2014'te sözleşme imzalandı.

İspanyol firma tarihi Ankara Garı'nın bulunduğu binada uzay üssünü anımsatan bir kontrol merkezi kurdu. Yazılımın adı “Da Vinci”ydi.

2018'de geçici kabul yapıldı, sistem devreye girdi. Türkiye artık tüm Avrupa ülkeleri gibi trenlerini tek bir merkezden idare edebiliyor, güvenliğini sağlayabiliyordu.

En küçük sorun hemen fark ediliyor

Yaşanabilecek en küçük sorun hemen fark ediliyor, sistem otomatik olarak müdahale edebiliyordu. Bu sayede yaşanabilecek herhangi olumsuz bir durumun da önüne geçilmiş oluyordu. Sistem yaklaşık 3 yıl sorunsuz kullanıldı. 2 yıllık garanti süresi içinde tüm bakım ve iyileştirmeler yapıldı. TCDD'nin de bir şikayeti olmadı.

INDRA talebi reddetti

Ancak ne olduysa 2020 yılında oldu. İddiaya göre TCDD, INDRA'dan öyle bir şey istedi ki her şey tersine dönmeye başladı. TCDD yöneticilerinin istediği canlı sistemde altyapı verilerine anlık müdahale etmekti. INDRA bu talebi reddetti.

INDRA dava dilekçesinde, oluşabilecek olumsuzluklar nedeniyle TCDD’nin sorumluluk üstlenme yazısı imzalamaktan da imtina ettiğini savundu. Neredeyse yüzde 100 tamamlanmış projenin kesin kabulü yapılmadı. Bu aşamadan sonra şirketin 11.5 milyon lira alacağı ödenmedi. 29 Mart 2021 günü sözleşme TCDD tarafından feshedildi ama sistem kullanılmaya devam etti.

TCDD, Da Vinci'nin şifresini istedi

TCDD, Da Vinci'nin şifresini istedi. Ancak INDRA çok tehlikeli sonuçları olabileceği için şifreleri vermedi. Hatta, durumu Ulaştırma Bakanlığı'na yazılı olarak bildirdi.

INDRA 'nın dava dilekçesinde açıkça bu talebin çoklu tren kazalarına yol açabilecek son derece tehlikeli bir talep olduğu yazıldı.

Bu yazının ardından TCDD 28 Ağustos’ta sistemi tamamen kapattı.