Merkez Bankası, yıllık enflasyonun enerji dışındaki alt gruplarda  gerilediğini bildirdi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 'Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu'nu yayımladı.

Raporda, enerji enflasyonundaki belirgin artışta bir önceki yılın  aynı dönemindeki düşük bazın etkili olduğu belirtilirken, "Bu dönemde  gıda fiyatları mevsimsel olarak yüksek bir artış gösterse de, grup  yıllık enflasyonu baz etkisiyle gerilemiştir. Temel mal ve hizmet  gruplarında yıllık enflasyon sınırlı bir oranda gerilerken, temel mal  enflasyonundaki düşüşü KDV indirimine bağlı olarak dayanıklı tüketim  grubu sürüklemiştir. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık  enflasyonu görece yatay seyrederken, eğilimi bir miktar yükselmiştir."  denildi.

Raporun ayrıntıları şu şekilde:

"Ocak ayında tüketici fiyatları yüzde 1,35 oranında artmış ve  yıllık enflasyon 0,31 puan yükselerek yüzde 12,15 olmuştur. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,17 ve 0,07  puan artarak yüzde 10,93 ve 9,88 olarak gerçekleşmiştir.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları  incelendiğinde, bir önceki aya göre enerji, altın ve hizmet  gruplarının katkıları sırasıyla 0,66, 0,06 ve 0,05 puan artarken,  gıda, temel mal ve alkol-tütün gruplarının katkıları sırasıyla 0,34,
0,07 ve 0,05 puan azalmıştır.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle üç aylık ortalamalara göre B ve C göstergelerinin eğilimi bir miktar yükselmiştir. Bu dönemde  hizmet grubunun eğilimi artarken, temel mal grubu eğilimi mobilya  ürünlerindeki KDV indirimi nedeniyle düşmüştür. B göstergesinin  eğilimindeki yukarı yönlü seyirde işlenmiş gıda fiyat gelişmeleri de  etkili olmuştur.

Ocak ayında hizmet fiyatları yüzde 2,00 oranında artmış, grup  yıllık enflasyonu sınırlı bir oranda gerileyerek yüzde 12,20 olmuştur.

Bu dönemde, yıllık enflasyon kira, ulaştırma ve haberleşme gruplarında  gerilemiş, lokanta-otel grubunda sınırlı bir miktar artmış, diğer  hizmetlerde ise görece yatay seyretmiştir. Aylık fiyat gelişmelerine  bakıldığında, diğer hizmetler grubunda, geçmişe endeksleme eğilimi  gösteren, döviz kuru etkilerini yansıtan ve yeniden değerleme oranına  göre belirlenen kalemlerin fiyatlarında belirgin artışlar  gözlenmiştir. Bu dönemde, özellikle sağlık, bakım-onarım ve eğitim alt  kalemlerindeki fiyat gelişmeleri dikkat çekmiştir. Lokanta-otel  grubunda fiyatlar gerek konaklama gerekse yemek hizmetlerinde  yükselmiştir. Geçmişe endeksleme davranışının izlendiği kira grubunda  aylık fiyat artışı yüzde 1,14 oranında gerçekleşmiş ve eğilim önceki  aylara kıyasla güçlenmiştir.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Ocak ayında 0,13 puan  gerileyerek yüzde 7,35 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon dayanıklı  mal grubunda gerilerken, giyim ve ayakkabı grubunda yükselmiş, diğer  temel mallar grubunda ise yatay bir seyir izlemiştir. Mobilya  ürünlerinde KDV indiriminin (yüzde 18’den yüzde 8’e) etkisi fiyatlara  büyük ölçüde yansımış, bu doğrultuda dayanıklı mal fiyatları yüzde
0,94 oranında gerilemiştir. Diğer taraftan, giyim ve ayakkabı grubunda  sezon indirimi bir önceki yıla kıyasla daha sınırlı bir oranda  gerçekleşmiştir.

Enerji fiyatları Ocak ayında aylık yüzde 1,11 oranında artmıştır. Bu gelişmede şebeke suyu fiyatlarında gözlenen yüzde 5,97’lik yükseliş  belirleyici olmuştur. Uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşe  karşın, döviz kuru gelişmeleri nedeniyle akaryakıt fiyatları yüzde 0,55 oranında artmıştır. Enerji yıllık enflasyonu bir önceki yılın  aynı döneminde elektrik, doğalgaz ve şebeke suyu fiyatlarındaki  indirimlere bağlı düşük baz etkisiyle 6,16 puan artarak yüzde 17,14’e  yükselmiştir.

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Ocak ayında 1,85 puan  azalarak yüzde 9,04 olmuştur. Bu gelişmede bir önceki yıldan gelen  yüksek baz etkisiyle yıllık enflasyonu gerileyen işlenmemiş gıda  fiyatları belirleyici olurken, yıllık enflasyon işlenmiş gıdada bir  miktar artmıştır. İşlenmemiş gıda fiyatları temelde taze meyve-sebze  fiyatlarının etkisiyle mevsimsel olarak güçlü bir artış göstermiş,  ancak yüksek baz ile grup yıllık enflasyonu 3,88 puan azalarak yüzde 2,22 olarak gerçekleşmiştir. Diğer işlenmemiş gıda grubunda ise  kırmızı et, patates ve yumurta fiyatlarındaki artışlar öne çıkmıştır.
Ocak ayında işlenmiş gıda grubunda aylık fiyat artışı yüzde 1,48 ile  ekmek ve tahıllar ile süt ürünleri öncülüğünde yüksek artış eğilimini  devam ettirmiş  grup yıllık enflasyonu yüzde 16,08’e yükselmiştir. Bu  gelişmelerle, taze meyve ve sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon  yüzde 12,92’ye yükselmiştir.

Ocak ayında, alkol-tütün ürünleri fiyatları otomatik mekanizma  çerçevesinde maktu ÖTV’de öngörülen artışın ilk altı ay için  yapılmamasının etkisiyle yatay seyretmiştir.

Yİ-ÜFE

Yurt içi üretici fiyatları Ocak ayında yüzde 1,84 oranında artmış,  yıllık enflasyon 1,48 puan yükselerek yüzde 8,84 olmuştur. Bu dönemde  petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının ana eğilimi  yükselmiştir.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon enerji  grubunda belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda artmıştır. Ara malı  grubu fiyatlarındaki artış alt kalemler geneline yayılırken, sermaye  mallarında metal yapı ürünleri, motorlu kara taşıtları ve parça ve  aksesuarları ile makineler etkili olmuştur. Dayanıksız tüketim  mallarında gıda imalatı fiyat artışları ön plana çıkarken, dayanıklı  tüketim malları grubunda ulaşım araçları ve mücevherat kalemlerindeki  fiyat artışları belirleyici olmuştur. Enerji grubunda petrol ürünleri  ile elektrik ve su fiyatlarındaki artışlar dikkat çekmiştir. Sonuç  olarak, tüketici enflasyonu üzerinde üretici fiyatları kaynaklı  baskıların geçmiş aylara kıyasla bir miktar arttığı izlenmiştir.