Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası(TCMB), temel mal enflasyonunun tüm alt gruplarda yükselirken, hizmet enflasyonu normalleşme sürecinin  etkilediği kalemler öncülüğünde arttığını bildirdi.

TCMB Haziran ayına ilişkin 'Fiyat Gelişmeleri' raporunu yayımladı.

Raporda, Tüketici fiyatları Haziran ayında yüzde 1,13 oranında  arttığı, yıllık enflasyonun 1,23 puan yükselerek yüzde 12,62 olduğu hatırlatıldı.
    Raporda, "Enerji fiyatları uluslararası petrol fiyatlarındaki  toparlanmaya bağlı olarak artarken gıda yıllık enflasyonu yatay bir  seyir izlemiştir." denildi.
    Bu görünüm altında B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonu ve  eğilimi yükseldi.
    Raporda şu bilgiler verildi:
    "Haziran ayında tüketici fiyatları yüzde 1,13 oranında artmış ve  yıllık enflasyon 1,23 puan yükselerek yüzde 12,62 olmuştur. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,74 ve 1,32  puan artarak yüzde 11,95 ve yüzde 11,64 olarak gerçekleşmiştir.
    Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları  incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, enerji ve hizmet  katkıları sırasıyla 0,58, 0,45 ve 0,23 puan artmış, gıda grubunun  katkısında belirgin bir değişim olmamıştır.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle üç aylık ortalamalara göreB ve C göstergelerinin eğilimlerinde artış gözlenmiştir. Bu dönemde,  hem hizmet hem de temel mal grubunda enflasyon eğilimi yükselmiştir.

Hizmet fiyatları Haziran ayında yüzde 2,09 oranında artmış, grup  yıllık enflasyonu 0,48 puan yükselişle yüzde 11,76 olmuştur.  Yıllık enflasyon kira dışındaki alt gruplarda artmış, en belirgin  yükseliş ulaştırma grubunda kaydedilmiştir. Ulaştırma  hizmetlerinde normalleşme süreci ile birlikte uçak bileti (yüzde 12,39) ve şehirlerarası otobüs ücretlerindeki (yüzde 23,52) artışlar  öne çıkmıştır. Kapasite sınırlamasına tâbi olan lokanta-otel grubunda,  gerek yiyecek ve içecek hizmetlerinde gerekse konaklama hizmetlerinde  fiyatlar yükselmiştir. Diğer hizmetler grubunda ise eğitim ve paket  turlar ile berber ve kuaför hizmetleri fiyatlarındaki artışlar dikkat  çekmiştir. Haberleşme hizmetleri fiyatlarındaki artışta posta  hizmetleri, telefonla görüşme ve internet ücreti öne çıkmıştır. Kira  yıllık enflasyonunda yavaşlama eğilimi bu dönemde de devam etmiştir.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Haziran ayında 2,13 puan artarak  yüzde 11,39 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon tüm alt gruplarda  yükselmiş, fiyatlar üzerinde birikimli döviz kuru etkileri ve salgına  bağlı birim maliyet artışları ile normalleşme süreciyle birlikte bazı  gruplara yönelik güçlenen talep de etkili olmuştur. Dayanıklı mal  grubu fiyatları, otomobil, beyaz eşya ile diğer elektrikli ve  elektriksiz aletlerin öncülüğünde yüzde 2,88 oranında artarken, giyim  ve ayakkabı grubu fiyatlarındaki değişim yüzde 1,15 ile tarihsel  ortalamanın üzerinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde diğer temel mallarda  da fiyatlar bir önceki aya göre belirgin bir oranda artmıştır.

Enerji grubu fiyatları Haziran ayında yüzde 2,62 oranında  artmıştır. Bu dönemde uluslararası petrol fiyatlarındaki toparlanmaya  bağlı olarak akaryakıt ve tüpgaz fiyatları sırasıyla yüzde 6,59 ve  yüzde 3,58 oranında yükselmiştir. Ayrıca bu dönemde şebeke suyu  fiyatları yüzde 1,75 oranında artış kaydetmiştir. Bu gelişmeler ile  enerji yıllık enflasyonu 3,89 puan yükselerek yüzde 9,12’ye ulaşmıştır.

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Haziran ayında 0,06  puan artarak yüzde 12,93 olmuştur. İşlenmemiş gıda fiyatlarındaki  mevsimsel düşüşün geçen yıla kıyasla daha sınırlı olması sonucunda  grup yıllık enflasyonu yüzde 12,29’a yükselmiştir. Bu gelişmede, taze  meyve yıllık enflasyonundaki azalışa karşın, sebze yıllık enflasyonun  yüzde 21,39’a yükselmesi belirleyici olmuştur.

Diğer işlenmemiş gıda grubunda bakliyat, kuruyemiş ve pirinç  fiyatlarındaki yükselişler devam ederken son aylarda belirgin olarak  artan kırmızı et fiyatları Haziran ayında gerilemiştir. İşlenmiş gıda  grubunda ise aylık fiyat artışı son döneme kıyasla daha ılımlı  gerçekleşirken (yüzde 0,58), baz etkisinin de desteğiyle işlenmiş gıda  yıllık enflasyonu yüzde 13,41’e gerilemiştir (Grafik 9). Bu  gelişmelerle taze meyve ve sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon  azalışını sürdürmüştür.

Asgari maktu özel tüketim vergisinin Mayıs ayında yükseltilmesinin  bu döneme sarkan etkisiyle tütün ürünleri fiyatları Haziran ayında  yüzde 0,92 oranında artmış, bu grupta yıllık enflasyon bir miktar  yükselmiştir.

    Yİ-ÜFE

Yurt içi üretici fiyatları Haziran ayında yüzde 0,69 oranında  artmış, yıllık enflasyon yüzde 6,17 olmuştur. Yakın dönemdeki döviz  kuru görünümüne de bağlı olarak petrol ve ana metal hariç imalat  sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış eğilimi bu dönemde  azalmıştır.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon  dayanıklı ve dayanıksız tüketim mallarında gerilerken, enerji ve  sermaye malları gruplarında yükselmiş, ara malında yataya yakın  seyretmiştir. Aylık bazda, enerji fiyatlarındaki artışta uluslararası  petrol fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak rafine edilmiş petrol  ürünleri ve ham petrol ile gaz imalatı fiyatları belirleyici olmuştur.

Sermaye malları grubunda motorlu kara taşıtları ile parça ve  aksesuarlarının yanı sıra makineler  dayanıksız tüketim mallarında  fırın ürünleri ve unlu mamul fiyatlarındaki artışlar etkili olmuştur.

Ara malları fiyatlarındaki düşüşte demir-çelik ve ferro alaşımlar,  tekstil ipliği, temel kimyasallar ve kâğıt ürünleri öne çıkarken   dayanıklı tüketim malları fiyatları başka yerlerde sınıflandırılmamış  ulaşım araçları öncülüğünde gerilemiştir. Özetle, Haziran ayında  üretici fiyatlarının yıllık enflasyonu artarken ana eğilimi  yavaşlamıştır."