Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporunda, mayıs ayında bir önceki aya göre gıda grubu katkısının 0,22 puan arttığı, enerji grubu katkısının ise 0,30 puan azaldığı belirtildi.

TCMB, Nisan Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporunu yayımladı. Raporda, mayıs ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,45 arttığı ve yıllık enflasyonun 0,15 puan azalarak yüzde 11,72'ye gerilediği hatırlatıldı.

Mayısta gıda enflasyonundaki yukarı yönlü seyrin devam ettiği, enerji enflasyonundaki düşüşün de devam ettiği belirtilerek, hizmet enflasyonunda yükseliş kaydedildiği vurgulandı.

Raporda, temel mal grubunda Türk lirasındaki birikimli değer kaybının gecikmeli etkilerinin hissedilmeye devam ettiği kaydedilerek "Bununla birlikte, giyim fiyatlarında yöntem değişikliğinden kaynaklanan geçici faktörler temel mal grubunda enflasyonu düşürücü yönde etki yapmıştır. Söz konusu geçici etkiler arındırıldığında enflasyonun ana eğiliminde sınırlı bir düşüş olduğu gözlenmiştir." ifadeleri kullanıldı.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda grubu katkısının 0,22 puan arttığına değinilen raporda, enerji grubu katkısının ise 0,30 puan azaldığı, temel mal ve hizmet gruplarının katkısında ise önemli bir değişim olmadığı belirtildi.

- "Mayıs ayında hizmet grubu fiyatları yüzde 0,93 arttı"

Raporda, mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları incelendiğinde ana eğilimde düşüş gözlendiği kaydedilerek, bu dönemde hizmet grubu eğiliminin yatay seyrettiği, temel mal grubu eğiliminin, giyim fiyatlarına bağlı olarak, belirgin oranda yavaşladığı vurgulandı.

Giyim enflasyonundaki yavaşlamanın büyük ölçüde yöntemsel değişiklikten gelen geçici etkileri yansıttığı bildirilen raporda, bu etkiler dikkate alındığında ana eğilimdeki iyileşmenin daha sınırlı olduğuna işaret edildi.

Raporda, mayıs ayında hizmet grubu fiyatlarının yüzde 0,93 arttığı anımsatılarak şu ifadelere yer verildi:

"Grup yıllık enflasyonu 0,19 puan yükselerek yüzde 9,06 olmuştur. Aylık bazda, lokanta otel grubunda gıda fiyatlarındaki seyre bağlı olarak yemek hizmetleri, ulaştırma grubunda karayolu ile yolcu taşımacılığı, diğer hizmetler grubunda ise paket tur fiyatlarında (yüzde 14,63) belirgin artışlar gözlenmiştir. Bu doğrultuda, yıllık enflasyon söz konusu gruplarda yükselirken kirada yatay seyretmiş, haberleşme grubunda ise gerilemiştir."

Temel mal grubu yıllık enflasyonunun mayısta 0,31 puan azalarak yüzde 9,71’e gerilediği ve bu düşüşte giyim grubunun etkili olduğu  belirtilen raporda, giyim dışı gruplarda Türk lirasındaki birikimli değer kaybının gecikmeli etkilerinin hissedilmeye devam ettiği kaydedildi.

- "Tüketim dışı temel mallarda yüksek fiyat artışları devam etti"

Raporda, giyim fiyatlarındaki dönemsel artışın geçmiş yıllara göre daha sınırlı gerçekleştiği ve bu gelişmede, ağırlık yapısındaki değişimin belirgin bir etkisi olduğu bildirilerek, "Diğer yandan, dayanıklı tüketim malı fiyatları otomobil ile elektrikli ve elektriksiz ev aletleri kaynaklı sınırlı bir düşüş göstermiştir. Bu dönemde giyim ve dayanıklı tüketim dışı temel mallarda yüksek fiyat artışları devam etmiş, grup yıllık enflasyonu yüzde 13,68 ile endeks tarihinin en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Bu grupta konutun bakım onarımı  ve ev ile ilgili temizlik malzemelerindeki fiyat artışları öne çıkmıştır." ifadeleri kullanıldı.

Enerji fiyatlarının mayıs ayında yüzde 1,07 azalmdığı hatırlarılan raporda, uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüş ve Türk lirasındaki değer kazancına bağlı olarak bu dönemde akaryakıt ve tüp gaz fiyatlarının sırasıyla yüzde 2,89 ve 1,63 gerilediğine dikkat çekildi. Raporda, belediyelerce belirlenen şebeke suyu fiyatlarındaki artış eğiliminin devam ettiği ve bu gelişmelerle birlikte, enerji grubu yıllık enflasyonunun 2,38 puanlık düşüşle yüzde 8,72 olduğu bildirildi. 

Mayıs ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki yıllık 1,28 puanlık artışta, işlenmemiş gıda fiyatlarının öne çıktığı kaydedilen raporda şu bilgiler verildi:

"Yıllık enflasyon işlenmiş gıda grubunda da yükselmiştir. Mevsimsel etkilerden arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları mayıs ayında önemli bir oranda artmış, bunda özellikle kırmızı et fiyatlarındaki (yüzde 3,46) güçlü yükselişin etkisi dikkati çekmiştir. Bu dönemde yıllık enflasyon taze meyvelerde yatay seyrederken sebze grubunda yukarı yönlü seyrini sürdürmüştür. Böylelikle, işlenmemiş gıda yıllık enflasyonu düşük bazın da etkisiyle yüzde 27,33’e ulaşmıştır. İşlenmiş gıda fiyatları aylık yüzde 0,87 ile yüksek bir oranda artmaya devam etmiş, grup yıllık enflasyonu yüzde 8,27 olarak gerçekleşmiştir. Alt gruplar bazında ekmek ve alkolsüz içecek kalemlerindeki yüksek fiyat artışları öne çıkmıştır. Bu doğrultuda, taze meyve-sebze dışı gıda yıllık enflasyonu kademeli yükselişini mayıs ayında da sürdürmüştür."

"Yurt içi üretici fiyatları imalat sanayisinde 16,77'ye geriledi"

TCMB raporunda yurt içi üretici fiyatlarının mayısta yüzde 0,52 arttığı, yıllık enflasyonun ise 1,11 puan gerileyerek yüzde 15,26 olduğu hatırlatıldı. Bu gelişmede, uluslararası emtia fiyatları ile döviz kurundaki olumlu seyrin belirleyici olduğu vurgulanan raporda yıllık enflasyonun, imalat sanayisinde yüzde 16,77’ye gerilerken, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde yatay seyrederek yüzde 13,83 olduğu kaydedildi.

Raporda, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi sınırlı bir oranda zayıflamakla birlikte yüksek seviyesini koruduğu belirtilerek, ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, mayıs ayında fiyat artışlarının ara malı ve sermaye mallarında ılımlı seyrettiği, dayanıklı tüketim ve dayanıksız mallarda ise belirgin olduğu kaydedildi.

Dayanıklı tüketim mallarında mobilya ve tüketici elektroniği ürünlerindeki fiyat gelişmeleri öne çıkarken dayanıksız tüketim mallarında et ürünleri, meyve ve sebzeler ile unlu mamuller gibi gıda kalemleri belirleyici olduğu bildirilen raporda, "Bu dönemde sermaye mallarında gözlenen fiyat artışında ise motorlu kara taşıtları öne çıkmıştır. Sonuç olarak bu dönemde, tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı baskılar bir miktar zayıflamakla birlikte güçlü seyrini korumuştur." ifadeleri kullanıldı