Geçen yılın mart ayında İslamabad’da imzalanan Türkiye-Pakistan Serbest Ticaret Anlaşması’nda (STA) çerçeve anlaşmasının ardından Pakistan ile yapılacak nihai STA, tekstil ve hazır giyim sektörlerinde tedirginlik yarattı. Özellikle Çin ve Bangladeş gibi ülkelerle STA bulunan Pakistan üzerinden kontrolsüz bir şekilde Türkiye’ye girecek olan tekstil ve hazır giyim ürünlerinin haksız rekabete neden olacağı vurgulanıyor.

İstanbul Hazır giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi, yılbaşında imzalanması gereken anlaşmanın sanayicilerin talepleri üzerinde ertelendiğini, şu anda avantaj elde edecek şekilde görüşmelerin devam ettiğini duyurdu. STA’nın imzalanmasıyla birlikte her türlü tekstil ürünü için uygulanan ek vergi ve koruma önleminin ortadan kalkacağını vurgulayan Tanrıverdi, bunun sonucunda Türkiye hazır giyim ve konfeksiyon ile tekstil sektörlerinin son derece olumsuz yönde etkileneceğini ifade etti.

Ayrıca Pakistan’ın özellikle başta Çin olmak üzere, Uzakdoğu ülkeleriyle imzaladığı STA’lar kapsamında sektörün hâlihazırda rekabet etmekte zorlandığı bu ülke ürünlerinin Pakistan üzerinden önlemsiz şekilde Türkiye’ye giriş yapabileceğine dikkat çeken Hikmet Tanrıverdi, “Bu konuda görüşümüzü bildirdik. Konunun sektör açısından olumsuz olacağını düşünüyoruz. Özellikle Pakistan’ın Çin ile olan ilişkileri ve Pakistan üzerinden Çin mallarının ülkemize girebilecek olması sektöre ciddi zarar verecektir. Pakistan ile aramızda hem işçilik şartları hem de fiyat olarak ciddi bir fark var ve bu şartlarda rekabetçi olmaya çalışıyoruz. Bir de bunun üzerinde hiçbir koruma önlemi alınmadan STA imzalanması sektörü sıkıntıya sokar. Özellikle pamuklu ürünler yapan üreticiler çok daha fazla olumsuz etkilenecektir” dedi.

Tanrıverdi Ekonomi Bakanlığı’na ilettikleri taleplerinde tekstil ürünleriyle ilgili kademeli geçiş veya sektörü koruyucu maddeler eklenmesi taleplerinin bulunduğunu bildirdi.

“Devlet tarafından teşviklenen sektörler hariç’ ibaresi koyulsun”

Pakistan’ın tekstil sektörünü devlet olarak desteklediğini kaydeden SYK Tekstil Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Selim Yedikardeş “Hangi ülkeyle STA yapılırsa yapılsın, anlaşma metnine ‘STA yapılan ülkelerde devlet tarafından teşviklenen sektörler hariç’ ibaresi koyulsun” dedi. Bu şekilde eşit şartlarda rebaket ortamı sağlanabilir diyen Yedikardeş, “Bu yazılırsa sorun kalmaz. Çünkü Pakistan’da devlet tarafından tekstil sektöründe ulaşımdan enerji, işçilik ve hammaddeye özel teşvik veriliyor. Bizim ülkemizde bu olmadığı için antidemokratik oluyor. Eşit şartlarda rekabet etme şansımız ortadan kalkıyor. Sadece işçilikle mücadele edeceksek problem yok ama aynı zamanda doğalgazın devlet tarafından teşvik edildiği, vergisel rekabet şartlarının aynı olmadığı ülkelerle karşılıklı anlaşmalarda tekstil sektörü başta olmak üzere, mobilya da dahil, rekabet etme şansımız kalmaz. Biz böyle bir anlaşmayla kendi ayağımıza kurşun sıkmış oluruz” diye konuştu.

Menşei sorgulamaları dikkatli yapılmalı

Menşei sorgulamalarının dikkatli yapılması gerektiğini ve iç piyasada üretimi yapılan ürünlere ek vergiler getirerek bu sorunların da aşılabileceğini kaydeden Parlamış Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Parlamış, “Tekstil ve hazır giyim sektörü, ülkenin toplam ihracat gelirlerinin beşte birini sağlamaktadır. 2005 yılında Çin’in DTÖ’ye üye olmasıyla birlikte, sektörümüz başlarda çok kan kaybetse de, katma değeri düşük ürünlerle rekabet edilemeyeceğini çabuk kavrayıp, hızlı bir değişim ve gelişim süreciyle, pek çok AB üyesi ülkelerin hem güçlü bir rakibi, hem de güçlü tedarikçisi olmayı başarmıştır” dedi. 
“Pakistan ile imzalanan STA’yı da bu anlamda iyi analiz etmek gerekiyor” diyen Parlamış sözlerine şöyle devam etti: “Genel olarak Uzakdoğu da üretilen, ürünleri, iç piyasada boyama, baskı işlemleriyle ve dikilmiş hale getirmek suretiyle katma değerini yükselterek ihraç etmekteyken, son zamanlarda ithalata getirilen ek vergilerle, bazı kalem malların iç piyasada üretilmesi mümkün hale gelmiştir. Gerçi bu durumun, yerli üreticileri katma değeri düşük üretime teşvik etme tehlikesi olsa da, sektörümüze bir hareketlilik getirdiği de muhakkaktır. Pakistan’la yapılmış olan bu anlaşmanın, Pakistan’la STA olan diğer ülke mallarının da, bu kanaldan ülkemize girmesi gibi bir tehlikeyi de gündeme getirebilir. Ancak, menşei sorgulamalarının çok dikkatli yapılması ve iç piyasada üretimi yapılan ürünlere ek vergiler getirerek bu sorunların da aşılabileceğini düşünüyorum.”

Pakistan’dan yapılan ithalatın %70’i tekstil

Türkiye’nin Pakistan’dan gerçekleştirdiği 310 milyon dolarlık toplam ithalatın 216 milyon dolarlık kısmını tekstil ve hazır giyim ithalatı oluşturuyor. Bu rakam Pakistan’dan yapılan toplam ithalatın yaklaşık yüzde 70’ine denk geliyor. Öte yandan Türkiye’nin Pakistan’a olan 289 milyon dolarlık toplam ihracatı içinde tekstil ve hazır giyimin payı ise 32 milyon dolar. Yılbaşında imzalanması beklenen STA ile ilgili Türkiye Tekstil Sanayi Meclisi, TOBB İstanbul Hizmet Binası’nda Meclis Başkanı Abdülkadir Konukoğlu ve TOBB Yönetim Kurulu Üyesi İbrahim Burkay başkanlığında 26 Aralık tarihinde bir araya gelerek konuyu masaya yatırmıştı.