Wall Street'in yarı iletken endeksi, ABD'nin Çin'e gelişmiş yarı iletken teknolojisi ihracatına daha sıkı sınırlamalar getirmeyi düşündüğünü belirten bir raporun ardından Çarşamba günü 2020'den bu yana en kötü seansında 500 milyar dolardan fazla borsa değeri kaybetti.

Cumhuriyetçi başkan adayı Donald Trump'ın kilit üretim merkezi Tayvan'ın savunması için ABD'ye ödeme yapması gerektiği yönündeki açıklamaları da çip hisselerindeki satışları derinleştirdi.

Çip yatırımcıları için son endişeler, Washington'un son yıllarda Çin'e karşı rekabet etmek için stratejik olarak önemli gördüğü ABD yarı iletken imalat endüstrisi için daha koruyucu bir tutum benimsemesinin ardından geldi. Bloomberg News'in Salı günü bildirdiğine göre ABD, müttefiklerine şirketlerin Çin'e gelişmiş yarı iletken teknolojisine erişim sağlamaya devam etmesi halinde mevcut en ciddi ticaret kısıtlamalarını kullanmayı düşündüğünü söyledi.

Hollandalı çip üretim ekipmanı sağlayıcısı ASML Holding'in ABD'de listelenen hisseleri, ikinci çeyrek kar tahminlerini aşmasına rağmen raporun ardından %13 düştü. Yapay zekanın ağır topu Nvidia neredeyse %7 düşerek piyasa değerinden 200 milyar dolardan fazla kaybetti. Daha küçük rakip AMD ve Arm yaklaşık %10 düştü.

Çip devlerinin hisseleri çakıldı, Intel fırsata çevirdi

Micron %6 ve Broadcom %8 değer kaybetti. ABD'de çip üretimi yapan şirketler ise GlobalFoundries neredeyse %7 ve Intel %0,35 değer kazandı. Bazı analistler, Intel'in ülkede birkaç fabrika inşa ettiği için jeopolitik gerilimlerden faydalanabileceğine inanıyor.

Intel, TSMC'ye kaptırdığı üretim avantajını geri kazanmak için büyük yatırımlar yapıyor. Şirket aynı zamanda Biden tarafından Ağustos 2022'de imzalanan ABD Çip Yasası'ndan 52,7 milyar dolarlık sübvansiyonla en çok yararlananlardan biri. Bazı politika uzmanları, Trump iktidara gelse bile ABD'nin yarı iletkenlere odaklanmasının, Çin'e ihracatı potansiyel olarak daha fazla kısıtlayarak ve Intel gibi yerli çip üreticilerini destekleyerek devam edeceğini söyledi.

Ancak Intel'in üretim işini yeniden canlandırma kabiliyeti noktasında belirsizlik olduğu konusunda uyarıda bulundular; şirketin dökümhane bölümü 30 Mart'ta sona eren çeyrekte 2,47 milyar dolar faaliyet zararı kaydetti. Amerikan Dış Politika Konseyi'nde kıdemli bir araştırmacı olan Michael Sobolik, "Başkan Trump'ın ihracat kısıtlamalarını sürdürmekle kalmayıp güçlendirmesi muhtemel" dedi ve ekledi: "İlk yönetimi sırasında, yabancı tarafların Huawei'nin yarı iletkenlere erişimini sağlamasını sınırlayan güçlü 'doğrudan yabancı ürün kuralı' da dahil olmak üzere birçok yarı iletken ihracat kontrolünü başlattı."

TECHnalysis Research'ün baş analisti Bob O'Donnell "Piyasa tepkileri muhtemelen kısa ömürlü olacak çünkü bu piyasaları yönlendiren temel faktörler değişmedi. Evet, ABD'nin Çin'e sevkiyatlara getirdiği kısıtlamalar muhtemelen bir miktar artacak, ancak bu kısıtlamalar zaten bir süredir yürürlükteydi" dedi.

Başkan Joe Biden'ın yönetimi, Nvidia gibi firmalar tarafından tasarlanan yapay zeka işlemcilerinin ihracatını sınırlamak için Ekim ayında yayınlanan kapsamlı kısıtlamalar da dahil olmak üzere, Çin'in en son çip teknolojisine erişimini engellemek için agresif bir şekilde harekete geçmişti.

Kısıtlamalar ABD'li yonga üreticilerinin Çin'e satışlarını azalttı. Nvidia'nın Çin'den elde ettiği gelir, 28 Nisan'da sona eren çeyrekte toplam gelirinin yaklaşık %18'ini oluştururken, bu oran bir önceki yıl %66'ydı. 5 Kasım'daki ABD seçimlerinde yeniden başkanlık koltuğuna oturmak isteyen Trump, Bloomberg Businessweek'e verdiği demeçte, Tayvan'ın ABD'ye hiçbir şey vermediği için savunması için ABD'ye ödeme yapması gerektiğini söyledi.

Bunun üzerine dünyanın en büyük sözleşmeli çip üreticisi Tayvanlı TSMC'nin ABD'de işlem gören hisseleri %8 değer kaybetti. Tayvan küresel çip tedarik zincirinde büyük bir rol oynuyor. Analistler, ada üzerindeki herhangi bir çatışmanın küresel ekonomiyi sarsabileceği uyarısında bulundu.