Trump Panama Kanalı'nın kontrolünü geri almakla tehdit ediyor
Donald Trump Panama'yı Orta Amerika geçidini kullanmak için aşırı ücret talep etmekle suçladı ve Panama Devlet Başkanı Jose Raul Mulino'nun kendisine yönelik sert sözleri sonrası Panama Kanalı üzerinde ABD kontrolünü yeniden tesis etme tehdidinde bulundu.
Arizona'da destekçilerinden oluşan bir kalabalığa konuşan Trump Panama Kanalı'nın kontrolünü ele almakla tehdit etti. Trump ayrıca kanalın “yanlış ellere” geçmesine izin vermeyeceğini söyledi ve Çin'in geçit üzerindeki potansiyel etkisi konusunda uyarıda bulundu.
Etkinliğin ardından Truth Social'da dar bir su kütlesinin üzerinde dalgalanan bir Amerikan bayrağının resmini paylaşarak şu yorumu yaptı “Birleşik Devletler Kanalı'na hoş geldiniz!”
“Panama Kanalı'nı hiç duyan var mı?” diyen Trump, müttefiki muhafazakar bir grup olan Turning Point tarafından her yıl düzenlenen AmericaFest etkinliğinde konuştu ve şöyle devam etti: “Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz.”
Trump'ın yorumları, bir ABD liderinin egemen bir ülkeyi topraklarını devretmeye zorlayabileceğini söylemesinin son derece nadir bir örneğiydi. Bu sözler aynı zamanda, müttefiklerini tehdit etmekten ve muhataplarıyla ilişkilerinde kavgacı bir retorik kullanmaktan çekinmeyen Trump yönetimindeki ABD diplomasisinde beklenen değişimin de altını çizdi.
Trump, bir zamanlar ABD'ye ait olan ancak onlarca yıl önce Panama'ya devredilen kanal için “Panama'ya ve Panama halkına verildi, ancak hükümleri var” dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu yüce gönüllü jestin hem ahlaki hem de hukuki ilkelerine uyulmazsa, Panama Kanalı'nın bize eksiksiz, hızlı ve sorgusuz sualsiz iade edilmesini talep edeceğiz.”
Panama Devlet Başkanı Mulino tarafından Pazar günü öğleden sonra yayınlanan kayıtlı bir mesajda, ülkenin lideri Panama'nın bağımsızlığının pazarlık konusu yapılamayacağını ve Çin'in kanalın idaresi üzerinde hiçbir etkisi olmadığını söyledi. Mulino ayrıca Panama'nın uyguladığı geçiş ücretlerini de savunarak bunların “bir hevesle” belirlenmediğini söyledi.
Çin kanalı kontrol etmiyor ya da yönetmiyor, ancak Hong Kong merkezli CK Hutchison Holdings'in bir yan kuruluşu, kanalın Karayipler ve Pasifik girişlerinde bulunan iki limanı uzun süredir yönetiyor.
Amerika Birleşik Devletleri kanalı büyük ölçüde inşa etti ve onlarca yıl boyunca geçidi çevreleyen bölgeyi yönetti. Ancak Amerika Birleşik Devletleri ve Panama 1977 yılında kanalın tamamen Panama kontrolüne geçmesinin yolunu açan bir çift anlaşma imzaladı. Amerika Birleşik Devletleri, ortak yönetim döneminin ardından 1999 yılında geçidin kontrolünü devretti.
Mulino, X'te yayınlanan açıklamasında “Panama Kanalı ve çevresindeki alanın her metrekaresi Panama'ya aittir ve (Panama'ya) ait olmaya devam edecektir” dedi.
Bunun üzerine Trump Mulino'ya şu yanıtı verdi: “Bunu göreceğiz!”
Yılda 14,000 geminin geçişine izin veren su yolu, küresel deniz ticaretinin %2.5'ini oluşturuyor ve ABD'nin Asya'dan konteyner gemileriyle otomobil ve ticari mal ithalatı ve sıvılaştırılmış doğal gaz da dahil olmak üzere ABD'nin emtia ihracatı için kritik öneme sahip.
Trump'ın kanalın kontrolünü nasıl yeniden ele geçirmeye çalışacağı belli değil ve geçit için bir oyun oynamaya karar vermesi halinde uluslararası hukuk kapsamında herhangi bir başvurusu olmayacak.
Bu, Trump'ın açıkça bölgesel genişlemeyi düşündüğü ilk hamle değil.
Son haftalarda Kanada'yı bir ABD eyaleti haline getirmeyi defalarca dile getirmiş olsa da bu konuda ne kadar ciddi olduğu belirsiz. Trump, 2017-2021 döneminde Danimarka'ya bağlı özerk bir bölge olan Grönland'ı satın almakla ilgilendiğini ifade etmişti. Herhangi bir görüşme gerçekleşmeden önce Danimarkalı yetkililer tarafından kamuoyu önünde reddedildi.
Trump, Pazar günü Danimarka Büyükelçisi olarak İsveç'in eski büyükelçilerinden Ken Howery'yi seçtiğini duyurduğu açıklamasında bu fikri tekrarladı.
Truth Social'da “Ulusal Güvenlik ve Dünya genelinde Özgürlük amaçları doğrultusunda Amerika Birleşik Devletleri Grönland'ın mülkiyetinin ve kontrolünün mutlak bir gereklilik olduğunu düşünmektedir” diye yazdı.