Cumhuriyetçi aday Donald Trump Perşembe günü yaptığı açıklamada, ABD başkanlarının Fed tarafından alınan kararlar üzerinde söz sahibi olması gerektiğini söyleyerek, Beyaz Saray'ı yeniden kazanması halinde merkez bankasının bağımsızlığını ihlal etmekle ilgilendiğinin şimdiye kadarki en açık göstergesi oldu.

Eski başkan Florida'daki Mar-a-Lago konutunda gazetecilere verdiği demeçte, "Başkanın en azından söz sahibi olması gerektiğini düşünüyorum. Çok para kazandım, çok başarılıydım ve birçok durumda Fed'de ya da başkan olacak kişilerden daha iyi bir içgüdüye sahip olduğumu düşünüyorum."

Wall Street Journal'ın Nisan ayında bildirdiğine göre, Trump'ın müttefikleri, kazanması halinde Fed'in bağımsızlığını aşındırmaya çalışacak öneriler hazırladılar. Trump'ın kampanyası o dönemde bu haberle arasına mesafe koymuştu. Ancak Trump'ın Perşembe günü yaptığı açıklamalar, önerilerin ana eksenlerinden biriyle tam bir uyum içinde olduğunu gösteriyor: Başkan olması halinde faiz kararlarında Trump'a danışılmalı ve Fed bankacılık düzenleme önerileri Beyaz Saray'ın incelemesine tabi olmalı.

Fed başkanı ve yönetim kurulunun diğer altı üyesi başkan tarafından aday gösterilir ve Senato'nun onayına tabidir. Ancak Fed, dünyanın en büyük ekonomisinin ve küresel varlık piyasalarının yönü üzerinde muazzam bir etkisi olan politika kararlarını almak için önemli ölçüde operasyonel bağımsızlığa sahip.

Örneğin, ABD dolarının dünyanın rezerv para birimi olarak itibarını destekleyen mandallar arasında, Fed'in para politikasını siyasi gözetim olmaksızın kendi başına belirleme yeteneği var. Bu statü, ABD hükümetine, "fahiş ayrıcalık" olarak adlandırılan 35 trilyon dolarlık borç yüküne rağmen, küresel tahvil piyasalarında nispeten düşük faiz oranlarıyla neredeyse kontrolsüz bir şekilde borçlanma kabiliyeti kazandırmanın anahtarıdır.

Bir sonraki başkan - Trump ya da Demokrat aday Kamala Harris - görev sürelerinin ilk iki yılı içinde bir sonraki Fed başkanını seçme şansına sahip olacak. Fed'in bağımsızlığına müdahale etmenin bir yolu, Trump'ın merkez bankası üzerinde hakimiyet kurma isteklerine uymaya istekli bir aday seçmek ve onayını kazanmak olacak.

Ekonomistler bunun, 1970'lerin başında Fed Başkanı Arthur Burns'ün, kendisini atayan Başkan Richard Nixon tarafından, enflasyonist baskıların arttığına dair kanıtlara rağmen 1972 seçimleri öncesinde genişlemeci para politikasını sürdürmesi için baskı gördüğü dönemde yaşanan türden yanlış politika adımlarıyla sonuçlanabileceğinden endişe ediyor.

1974 yılına gelindiğinde enflasyon %12'nin üzerinde seyrediyordu ve Fed Başkanı Paul Volcker tarafından 1980'lerin başında iki resesyona neden olan ezici faiz artışlarıyla kontrol altına alınana kadar sonraki on yıl boyunca kalıcı bir sorun olmaya devam edecekti.

Mevcut Fed Başkanı Jerome Powell'ın başkanlık görev süresi 2026 yılında, Fed yönetim kurulundaki koltuğu ise 2028 yılında sona eriyor.

Powell ilk olarak eski Başkan Barack Obama tarafından Fed yönetim kuruluna atanmıştı, ancak Powell'ın 2018'in başlarında üstlendiği merkez bankası başkanlığı görevi için onu seçen Trump oldu. Trump kısa bir süre sonra ona karşı cephe aldı ve Powell'ın görevdeki ilk yılında Fed'in gerçekleştirdiği faiz artışlarına karşı çıktı.

Trump Perşembe günü yaptığı açıklamada, "Onunla kavga ederdim, birkaç kez çok sert bir şekilde kavga ettim," dedi.

Gerçekten de Trump, Fed başkanını kovmayı tartışacak kadar ileri gitti, ancak başkanın eski özel kalem müdürü Mick Mulvaney daha sonra Trump'ın muhtemelen bunu yapacak güce sahip olmadığı sonucuna vardığını söyledi. Bu,

Trump, başkanlığı boyunca Powell'ı tehdit etmekten geri durmadı. Trump'ın halefi olan Başkan Joe Biden ise kendi döneminde bu uygulamadan kaçındı. Geçen ay yayınlanan bir Bloomberg röportajında Trump, başkan olması halinde Powell'ı görevden almaya çalışmayacağını söyledi.