Türkiye’de küçük esnafın nabzını tutan ilk araştırmanın sonuçları  açıklandı. Bakkal, büfe, küçük market ve şarküteri gibi geleneksel  kanalın durumunu ortaya koyan araştırmaya göre salgın döneminde  tüketiciler küçük esnafa yöneldi. Türkiye’de 2 milyon haneyi  geçindiren küçük esnaf, salgın sürecinde sağlık uygulamaları ve  sosyal/ekonomik tedbirlerin olumlu olduğunu düşünüyor. Küçük esnafın  yüzde 29’u hala veresiye defteri tutuyor

Türkiye’de 2,5 milyon hane halkını geçindiren ve yaklaşık 300 bin  küçük ölçekli işletmeden oluşan ’küçük esnaf’ın nabzını tutan ilk  düzenli ve sürekli araştırmanın sonuçları açıklandı. Perakende  analitiği kurumu REM People’ın Esnaf Barometresi Raporu, Ocak-Mayıs  ayları arasında esnafın ticaret, güven ve politika alanlarındaki  görüşlerini araştırdı.

Salgın döneminde tüketicilerin bakkal, büfe, küçük market,  şarküteri, tekel gibi geleneksel perakende kanallarına yöneliminde  belirgin artışlar olduğu kaydedildi. Her ne kadar Covid-19 salgınının  etkileri devam etse de bir önceki dönemin tersine yasaklarla ilgili  iletişimin sağlıklı yapılması, ayrıca bakkal ve marketlere erişime  izin verilmesi sebebiyle alışverişteki panik havası kısa sürede  kaybolarak, tüketicilerdeki stok yapma algısı da ortadan kalktı.

Nisan ayına kadar temel gıda ve temizlik ihtiyaçlarına yönelen  tüketici Mayıs’ta paket su, dondurma gibi mevsimlik ürünlere yöneldi. Küçük esnaf, salgın süresince sağlık ve sosyal tedbirleri de olumlu  bulduğunu belirtti.

43 ülkede hizmet veren REM People’ın CEO’su Bülent Peker,  ekonominin dinamosu olan küçük esnafın nabzının ilk kez bu kadar  ayrıntılı tutulduğunu belirterek şöyle konuştu: “Şimdiye kadar  çoğunlukla tüketiciler veya büyük işletmeler perspektifinde bazı  araştırmalar yapılıyordu. Biz ilk kez, bu denli geniş bir kapsamda  perakende ekonomisinin dinamosu olan küçük esnafın gündemini mercek  altına aldık. 2020 Ocak’tan itibaren her ay düzenli olarak takip  ettiğimiz Esnaf Barometre Paneliyle, geleneksel kanallardaki ticaretin  röntgenini çekeceğiz.”

Her ay Türkiye temsili sağlanacak şekilde 600 noktada yapılan  ölçümlerle hazırlanan, Temmuz ayından itibaren ise ayda yaklaşık 1.500  esnafa dokunacak olan “REM - TT Barometre: Türkiye Geleneksel Kanal
Esnafının Nabzı” araştırma panelinin Mayıs’20 ayı sonuç raporunda öne  çıkan başlıklar ise şöyle:

TÜKETİCİ BAKKALA YÖNELDİ:

Covid-19 salgını sebebiyle uygulanan yasaklardan kaynaklı olarak  geleneksel kanal satış noktalarından yapılan alışverişte Nisan ayına  kadar en çok talep temel gıda ve temizlik ürünlerine yönelikti. Ancak
Mayıs itibariyle en çok talep artışı paket su, dondurma ve  gazlı/gazsız içecekler kategorisinde oldu. Esnafın Ticaret Endeksi,  salgının etkisiyle Nisan ayına kadar 18 puan artarken kısmi  normalleşmeyle birlikte Mayıs’ta 6 puan düştü ve 29,4 oldu.

STOKÇULUK BİTTİ:

Salgın nedeniyle Nisan ayına kadar satışı en fazla artan kategori 39,9 puanla meyve-sebze kategorisiydi. Ancak Mayıs itibariyle kademeli  olarak normalleşme sürecine girildiği için panik havası ve stok yapma  algısı yok oldu. İlk dönemde yaşanan talep patlaması yerini planlı  alışverişe bıraktı.

EKONOMİK DURUM VE SALGININ ETKİSİ:

Esnafın Ekonomiye Güven Endeksi bir önceki dönemle aynı seviyede  kalarak 14,2 oldu. İçinde bulunulan ekonomik durgunluğun üstüne dünya  genelinde yaşanan salgının da çarpan etkisiyle getirmiş olduğu endişe  ve tedirginlik hali devam ediyor.

DESTEKLERDEN MEMNUNLAR:

Esnafın politik meselelere dair yaklaşımını ortaya koyan Politika Endeksi’nde ise  Ocak-Nisan aylarını kapsayan dönemde 13 puanlık artış  yaşandı ve 31,3 oldu. Mayıs ayında da aynı seviyede kalan Politika Endeksi’ne göre, Covid-19 salgını süresince sağlık uygulamaları ve  sosyal/ekonomik tedbirlerin sonucunda yönetim nezdindeki algının  olumlu yönde etkilendiği görüldü. Mayıs döneminde ekonomik destek  paketinin genişletilmesi, para piyasalarında az da olsa rahatlama  olması, ekonomi alanında iktidara olan desteği sınırlı da olsa (4.2  puan) arttırdı.

‘SALGIN EN AZ 6 AY DAHA SÜRER’:

Esnafın yüzde 74’ü salgın nedeniyle endişeleniyor. Katılımcıların  yüzde 22’si salgının etkilerinin 1-3 ay süresince devam edeceğini  belirtirken yüzde 24’ü bu durumun 3-6 ay devam edeceğini söylüyor.
Salgının 6 aydan daha fazla süreceğini düşünenlerin oranı da önceki  döneme göre anlamlı seviyede artıyor.

YÜZDE 85’İ ERKEK:

Türkiye geleneksel kanal esnafı (küçük esnaf) demografik olarak  incelendiğinde ise ortaya ilgi çekici sonuçlar çıkıyor. Türkiye’de  esnafın yüzde 85’i erkeklerden oluşuyor. Yaş ortalaması büyük oranda 35-54 arasında olan esnafın yüzde 83’ü evli ve 2-3 çocuğa sahip. Çoğunlukla ortaokul ve lise mezunu olan esnafın ortalama deneyimi ise
15 yıl ve üzerinde.

KÜÇÜK ESNAFIN YARISI BAKKAL:

Araştırmaya göre küçük esnaf olarak bilinen grubun yüzde 51’ini  bakkallar oluşturuyor. Bakkalların ardından yüzde 22 ile küçük  süpermarketler, yüzde 15 ile tekel bayiler, yüzde 6 ile büfe ve yüzde
5 ile kuruyemişçiler izliyor. Satış noktalarının büyüklüğü ise  çoğunlukla 0-74 metrekare arasında.

YÜZDE 29’U VERESİYE DEFTERİ TUTUYOR:

Kredi Kartı kullanımı yüzde 82 ile oldukça yaygın bir kullanıma  sahip. Veresiye ile alışveriş ise genel olarak noktaların yüzde 29’unda yapılıyor. Veresiye ile alışverişlerin ciro içindeki payı ise  yüzde 6 iken tüm noktalarda düşüş trendinde. Nakit ödeme ile yapılan  alışverişlerin cirodaki payı da yüzde 62’ye ulaşıyor.