Batı’nın Moskova’ya uyguladığı yaptırımların ardından Rusya ve Türkiye başta enerji olmak üzere işbirliğini artırmaya hazırlanırken, Refinitiv Eikon verileri bu yıl Türkiye’nin Rusya’dan petrol ithalatını ikiye katladığını gösterdi.

Rusya’nın 24 Şubat’ta “özel askeri operasyon” adını verdiği bir hamleyle Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından Batılı ülkeler peş peşe Rusya’ya karşı yaptırımlar uygulamıştı.

Sözcü'nün haberine göre Türkiye’nin bu yaptırımlara katılmaması Türkiye ve Rusya arasındaki ticaret Rusya’daki faaliyetlerini durduran Avrupa Birliği (AB) ülkelerindeki şirketlerin yarattığı boşluğu Türk şirketlerin doldurmak için adım atmasıyla ciddi şekilde artmıştı.

Refinitiv verileri Türkiye’nin Urallar ve Sibirya Hafif petrolü de dahil olmak üzere Rusya’dan geçtiğimiz sene aynı dönemde günde 98 bin varil olan petrol ithalatını bu yıl 200 bin varilin üzerine çıkardığını gösterdi.

Veriler Tüpraş ve Azerbaycan’ın Socar şirketine ait Star rafinerisinin Rusya’dan Urallar ve Sibirya Hafif petrolü alımını ciddi şekilde artırdığını aynı zamanda Kuzey Denizi, Irak ve Batı Afrika petrolü alımlarını ise azalttığına işaret etti.

Verilere göre Tüpraş, ocak-ağustos arasında Rusya’dan günde yaklaşık 111 bin varil petrol alacak. Bu rakam geçtiğimiz sene aynı dönemde 45 bin varil seviyesindeydi. Aynı dönemde Socar’a ait Star Rafineri’nin Rus petrol ithalatı da günlük ortalama 48 bin varilden 90 bin varile yükseldi.

Türkiye Enerji Bakanlığı, Tüpraş ve Socar yetkilileri henüz konuya ilişkin sorulara yanıt vermedi.

Akdeniz petrol piyasasından bir işlemci, Ural petrolünün rafineri marjının daha yüksek olduğuna işaret ederek bu durumun Türkiye’de rafineri kârlarını olumlu etkilediğini belirtti.

Geçen yılın ikinci çeyreğinde 1,7 milyar TL olan Tüpraş'ın net dönem kârı yüzde 524'lük artışla 10,6 milyar TL'ye yükselmiş ve yaklaşık 7 milyar TL'lik piyasa beklentisinin çok üzerinde olmuştu

2021'in ilk yarısında 939 milyon TL net kâr elde eden şirketin 2022'nin ilk yarısındaki net kârı 11,6 milyar TL'ye yükselmişti.

Şirketin geçen hafta yayımlanan faaliyet raporunda kârlılıktaki artışa işaret edilerek “Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle bozulan arz dengesinin etkisiyle tüm beyaz ürün marjları artmış, motorin, jet yakıtı ve benzin marjlarında tarihi zirveler görülmüştür” denilmişti.

Raporda ayrıca, Akdeniz rafineri marjının ilk altı ayda varil başına ortalama 27,1 dolar olduğu, Tüpraş için bu rakamın 13 dolar olduğu belirtilmişti.

2021'in ikinci çeyreğinde 8,8 dolar olan Tüpraş’ın varil başına brüt rafineri marjı, 2022'nin ikinci çeyreğinde 25,6 dolara yükseldi. Bu dönemde şirketin net rafineri marjı da varil başına 4,6 dolardan 19,8 dolara yükseldi.

Yapı Kredi Yatırım'ın yayımladığı araştırma notunda, Tüpraş'ın kârının tahminlerin üzerinde gelmesine ilişkin “Tahminimizin sapmasının ana nedenleri olarak 1,3 milyar TL tutarındaki ertelenmiş vergi gelirini ve beklentimizden iyi gerçekleşen satış hacmini söyleyebiliriz” denilmişti.

İsviçre bankası UBS'in emtia analisti Giovanni Stanouvo, mevcut indirimli fiyatlarla Hindistan, Çin ve Türkiye'nin Rus petrolünü satın almaya devam edeceğini belirtmişti.

Uzmanlar, Türkiye'deki rafinerilerin Rusya'dan indirimli petrol satın aldığını ancak ürettikleri akaryakıtı daha yüksek olan uluslararası fiyata göre piyasaya satarak kârlarını artırdığını öne sürüyor.

Rusya'dan dağıtım lisansıyla motorin ve diğer petrol ürünlerini ithal eden şirketlerin de indirimli fiyatla ithalat yaptığı ancak yine uluslararası fiyata göre satış yaptığı belirtiliyor.