Ukrayna parlamentosu Rus güçlerinin denetimindeki Kırım özek bölgesindeki yerel meclisi, 16 Mart'ta yapılacağı açıklanan referandumun yarına kadar iptal edilmemesi halinde feshedileceği konusunda uyardı.

Karar parlamentoda yapılan oylama ile alındı. Kırım başbakan yardımcısı Rustam Temirgaliev geçen hafta yaptığı açıklamada, bölgenin statüsü ile ilgili olarak 16 Mart'ta referandum yapılacağını duyurmuştu.

Yanukovich: Hala cumhurbaşkanıyım

Bu arada, Ukrayna'nın devrik lideri Viktor Yanukovich ülkenin meşru cumhurbaşkanı ve başkomutanının hâlâ kendisi olduğunu yineledi ve silahlı kuvvetlerin suç niteliğinde emirlere uymayı reddedeceğinden emin olduğunu söyledi.

Yanukovich Rusya'nın Rostov-on-Don kentinde yaptığı açıklamada, Ukrayna'da "aşırı milliyetçi ve neo-faşist çetelerin" kendi yönetiminin yerini aldığını savundu.

Yanukovich gazetecilere yaptığı açıklamada, 25 Mayıs'ta yapılacağı açıklanan cumhurbaşkanlığı seçiminin "yasadışı ve gayrimeşru" olacağını belirtti ve "koşullar elverdiğinde" Kiev'e döneceğini söyledi.

Simferepol havaalanı yeniden işgal edildi

Kırım'daki Simferepol havaalanının kontrolü yeniden Rusya yanlısı bir grup tarafından ele geçirildi. Kırım'daki gerginlik sürerken, geçen hafta Rusya yanlısı kişiler tarafından işgal edilen ve 24 saat uçuşlara kapatılan Simferepol havaalanının kontrolü, sabah saatlerinde yeniden Rusya yanlısı gruplar tarafından ele geçirildi. Kulenin çalışmasına izin vermeyen silahlı grup, havaalanında giriş-çıkışları kontrol ediyor. 

İstanbul ve Kiev'e yapılması beklenen seferler iptal edildi. Havaalanında sadece Moskova seferleri devam ediyor. Havaalanında görev yapan Kırım güvenlik görevlileri ise basın mensuplarına açıklama yapmadı.

Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde 27 Şubat 2014'te ulusal simge bulunmayan askeri üniformalı silahlı birlikler parlamento binası ve başbakanlığı ele geçirmişti. Daha sonra Kırım geneline yayılarak Ukrayna güvenlik güçlerinin bina ve tesislerini kuşatan birliklerin Rus askerleri olduğu anlaşılmıştı. Kremlin yönetimi, yarımada genelinde tüm kontrolü elinde tutan güçlerin Rus ordusuyla ilgisi olmadığını, bunların yerel halkın "öz savunma gücü" olduğunu iddia ediyor. 

Rusya, Ukrayna ile arasındaki ikili anlaşmalar çerçevesinde Kırım yarımadasındaki deniz ve hava üslerinde binlerce asker bulunduruyor. Kiev yönetimi, 27 Şubat'tan bu yana yarımadaya yeni Rus ordu birliklerinin gönderildiğini açıklamıştı.

Garantör ülkelere çağrı

Ukrayna Parlamentosu, ülkenin toprak bütünlüğü ve güvenliğinin garantör ülkelerini harekete geçmeye çağırdı.

Ukrayna Parlamentosunun bugünkü oturumunda kabul edilen, "Ukrayna Verhonva Radası'nın garantör ülkelere bildirisi" için, oturuma katılan 322 milletvekilinin 263'ü "evet" oyu kullanırken, Ukrayna Komünist Partisi milletvekilleri oy kullanmadı.

Bildiride, son dönemde Kırım Özerk Cumhuriyeti'ndeki durumun Rus askerleri nedeniyle giderek kötüleştiğine işaret edilirken, Budapeşte Memorandumu'nda öngörülen güvenlik garantisi dikkate alınarak garantör ülkeler, Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve güvenliğinin sağlanmasına yönelik gereken tedbirleri almaya çağrıldı.

Bildiride, Budapeşte Memorandumu çerçevesinde Ukrayna'nın güvenliğinin garantörü olan İngiltere ve ABD'ye, ülkenin toprak bütünlüğü ve egemenliğinin korunmasıyla şiddetin durması için üstlendikleri sorumluluğu yerine getirmeleri ve gereken tüm diplomatik, siyasi, ekonomik ve askeri tedbirleri almaları çağrısında bulunuldu.

Parlamento, Rusya'dan ise hemen ülke topraklarından askerlerini çekmesi, Ukrayna devleti, toprak bütünlüğü ve egemenliğine yönelik saldırıları durdurması istedi.

5 Aralık 1994'te imzalanan Budapeşte Memorandumu, Ukrayna'nın nükleer silahlarının yayılmasının önlenmesine ilişkin uluslararası anlaşmaya katılmasını öngörürken, ABD, İngiltere ve Rusya'yı bu ülkenin toprak bütünlüğü ve egemenliğinin garantörü yapıyor.

Liderler Ukrayna'yı görüştü

Öte yandan Ukrayna konusundaki telefon diplomasisi de devam ediyor. ABD Başkanı Barack Obama, Kazakistan Devlet başkanı Nursultan Nazarbayev ve İspanya Başbakanı Mariano Rajoy ile ayrı ayrı telefon görüşmeleri yaparak Ukrayna'daki gelişmeleri değerlendirdiği açıklandı.

ABD Başkanı Obama ise Ukrayna krizinin çözümünde Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) himayesinde etkin bir mekanizma tesis edilmesi çağrısını yineledi. 

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in Rusya Devlet Başkanı Putin ve Almanya Başbakanı Angela Merkel ile de telefon görüşmeleri yaptığı ve Ukrayna ile ilgili gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunduğu bildirildi.

ABD Başkanı Obama'nın ayrıca, İspanya Başbakanı Mariano Rajoy ile de Ukrayna’daki durumla ilgili görüştüğü kaydedildi.

Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Obama ve Rajoy’un görüşmede, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüyle egemenliğinin yeniden tesis edilmesi ve krizin hafifletilmesi için Ukrayna ile Rusya arasında doğrudan diyalog kurulması ihtiyacı konusunda hemfikir oldukları belirtildi.

Liderlerin, Kırım’da yapılması planlanan referandumu "Ukrayna anayasasını ihlal ettiği" gerekçesiyle reddettiği ve Ukrayna’nın geleceğiyle ilgili tüm kararlara Kiev hükümetinin dahil edilmesi gerekliliğini vurguladığı belirtildi.