Soru şu:

2018 yılında bir güvenlik firmasında işe başladım. Birer yıl süreyle üst üste iki sözleşme imzaladık. İki yıldan sonra iki aylık sözleşme yaptılar. Sözleşme süresi 31.10.2021’de sona eriyor. Fakat 15 Ekim 2021 tarihinde SGK’ya çıkış işlemi bildirildi. İşveren iş arama iznimi 9 gün toplu izin şeklinde kullandırdı ama ben eksik olduğunu düşünüyorum. İşyerinde 30’dan fazla personel çalışıyor. Üç yıla yakın süredir çalışmakta iken son sözleşme tarihinden 15 gün önce tek taraflı fesih ile işten çıkartıldım. İşe iade davası açabilir miyim? Sözleşme süresinden 15 gün önce çıkartıldığım için bu sürenin ücretini alabilir miyim?

Yanıt:

Belirli süreli sözleşme ile çalışanlar ihbar tazminatı, yeni iş arama izni ve işe iade hakkından yararlanamazlar. İş akdi sözleşme süresinden önce feshedilirse eksik sürenin ücretini talep edebilirler.

Habertürk'ün haberine göre, sizin sözleşmeniz artık belirsiz süreli sözleşmeye dönüşmüştür. Çünkü belirli süreli sözleşmeler belli bir işin tamamlanması veya belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak yapılır. Belirli süreli iş sözleşmesi, esaslı bir neden olmadıkça, birden fazla üst üste zincirleme yapılamaz. Aksi takdirde iş sözleşmesi başlangıçtan itibaren belirsiz süreli kabul edilir. Örneğin işveren sizi her defasında birer yıllık sözleşme yaptığı farklı firmalarda özel güvenlik görevlisi olarak görevlendirmek üzere istihdam etmiş olsaydı o firmalardaki sözleşme süresine bağlı olarak sizinle belirli süreli sözleşme yapabilirdi. Üst üste zincirleme sözleşme yapıldığı için belirsiz süreli sözleşmeye dönüşmüş bulunuyor.

İşveren size ihbar süresine uygun şekilde önceden bildirimde bulunduğuna ve yeni iş arama izni verdiğine göre, sözleşmenizin belirsiz süreli olduğunu zaten kabul etmiş demektir.

İşveren belirsiz süreli sözleşme ile çalışan işçinin iş akdini feshederken ihbar süresi kadar önceden bildirimde bulunmak ve kıdem tazminatını ödemek zorundadır.

İhbar süresi, işi 6 aya kadar süren işçilerde 2 hafta, 6 aydan 1.5 yıla kadar sürenlerde dört hafta; 1.5 yıldan 3 yıla kadar sürenlerde altı hafta; 3 yıldan fazla süren işçilerde ise 8 hafta olarak uygulanıyor. Sizin için 6 haftalık ihbar süresi bulunuyor.

İş akdini feshederken bildirim süresine uymayan işveren ihbar tazminatı öder. İşverenin tazminat ödememek için iş akdinin feshedileceğini önceden bildirdiği hallerde ise işçiye iş saatleri içinde iş arama izni vermesi gerekir. İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz. İşveren işçiyi iş arama iznini toplu kullanmaya zorlayamaz. İşçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. İş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçinin, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatması ve bu durumu işverene bildirmesi gerekir.

Altı haftalık ihbar süreniz olduğuna göre, bir haftada 6 iş günü üzerinden 36 gün X 2 saat hesabıyla toplam 72 saat yeni iş arama izni hakkınız bulunuyor. Günlük çalışma süresi 7.5 saat olduğu için 72/7.5 saat hesabıyla 9 gün 4,5 saatlik toplu izin kullanma hakkınız var demektir.

İşveren iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücreti işçiye ödemek zorundadır. İşçinin iş arama izni esnasında çalıştırılması halinde ise normal ücretine ilave olarak çalıştığı sürenin ücretini yüzde 100 zamlı öder.

İşe iade hakkından, belirsiz süreli sözleşme ile çalışanlar yararlanabilir. Sözleşmeniz belirsiz süreli sözleşmeye dönüştüğünden mahkeme kararıyla işe iadeniz mümkün olabilir. Bunun için bildirim tarihinden itibaren 30 gün içinde arabulucuya başvurmanız gerekir.

Diğer yandan, sözleşmeniz belirsiz süreli hale geldiğinden yasaya aykırı şekilde akdedilen son sözleşme süresinin bitiminden 15 gün önce feshedildiği gerekçesiyle 15 günlük ücreti isteyemezsiniz.