Yunanistan'ın bazı banliyölerinde yaşayanlar, orman yangınlarını durdurmak için kendi paralarıyla erken uyarı dronları satın aldı.

Kabus her yıl kendini tekrarlıyor: Yükselen bir alev duvarı ormanları, tarım arazilerini ve evleri yutuyor, hayvanları ve insanları canlarını kurtarmak için kaçmaya zorluyor.

Sıcak ve kurak yazlarıyla Yunanistan ve güney Avrupa'daki komşuları her yıl yüzlerce yıkıcı orman yangını yaşıyor. Sadece geçen hafta Yunanistan'da çıkan yangınlarda 21 kişi hayatını kaybetti. Ülkenin 2018'deki en ölümcül yangını 100'den fazla cana mal olmuştu. Ve uzmanlar iklim değişikliğinin aşırı hava koşullarını daha da kötüleştirerek daha fazla orman yangınını körükleyeceği konusunda uyarıyor.

Bu yaz, Yunanistan'ın başkentinin bir banliyösünde yaşayan bir grup sakin, kâbusun evlerine ulaşmasını engellemek için bir araya geldi.

Ağustos ayının başlarında bir haftadan kısa bir süre içinde, ortak bir endişeye sahip üç kişilik ilk grup, orman yangınlarını yayılmadan önce yakalamak için sofistike bir erken uyarı sistemi olarak termal görüntüleme kameralarıyla donatılmış uzun menzilli dronlar kullanan bir şirketten hizmet satın almak için bağış yapan 320 kişilik bir çevrimiçi topluluğa dönüştü.

Atina'nın kuzey banliyöleri Kifissia, Ekali ve Nea Erithrea'da drone devriyesi projesini başlatan üç bölge sakininden biri olan psikolog Melina Throuvala, "Hepimiz endişeliyiz, hepimiz kaygılıyız. Kurbanların yasını tutmak, çevremizin ve ormanlarımızın yandığını ya da evlerimizin tehdit altında olduğunu görmek istemiyoruz. Ana teşvik unsuru buydu," dedi.

Önlem almak çok önemli

Sivil havacılık yetkililerinin izniyle görüş alanının ötesinde uçmak üzere ileri eğitim almış drone pilotları tarafından kullanılan drone'lar canlı görüntüler sağlıyor ve sıcaklık değişimlerini tespit ederek yangın yayılmadan önceki kritik erken aşamalarda idarecilerini uyarıyor. Dronlar 7/24,  pilotlar ise altı saatlik vardiyalar halinde çalışıyor.

Yerel gönüllü itfaiye biriminin başında bulunan Giorgos Dertilis, "Bir yangın için ilk birkaç dakika en kritik anlardır. Başlangıçta yangını söndürmek daha kolaydır. Dakikalar geçtikçe işimiz daha da zorlaşıyor," diyor.

Gönüllü birimler Yunanistan'ın Sivil Koruma sistemine entegre edilmiş durumda ve profesyonel itfaiye birimleriyle yakın işbirliği içinde çalışıyor. Kifissia bölgesinde itfaiye istasyonu bulunmadığından, gönüllüler genellikle yerel yangınlara daha hızlı ulaşabiliyor.

Drone şirketi gönüllü itfaiyecilerin karargahında çalışıyor, böylece herhangi bir yangın belirtisine anında tepki verebiliyorlar.

Dronları işleten şirketin genel müdürü Emmanouil Angelakis'e göre sistemin yeniliği, uzman personel, yazılım, sunucular ve uydu anteni içermesi; böylece "dronlar gece gündüz termal kameralar ve sensörlerle tüm ormanlık alanları tarayabiliyor ve yangının nerede başladığına dair canlı görüntüler ve koordinatlar verebiliyor."

Bu denenmiş ve test edilmiş bir operasyon. Ticari bir havayolu pilotu ve Atina'nın güneyindeki Vari, Voula ve Vouliagmeni sahil banliyölerinin belediye başkanı olan Grigoris Konstantellos'un yardımıyla tasarlanan ve kurulan bu sistem, geçen yıl burada faaliyet göstermeye başladı.

Fikir, Haziran 2022'de, rüzgarla savrulan bir orman yangınının bir dağ sırtından şehir belediyesine inmesinin ardından ortaya çıktı. Yetkililer acil durum müdahalesini koordine ederken bir sorun yaşadıklarını fark ettiler.

Belediye Başkanı, "Yangını kovalıyorduk,"ama alevler hızla ilerlerken, su kamyonlarına nerede ihtiyaç duyulduğunu takip etmek zordu. Yerdeki temel şeyleri göremiyorduk. Onları gecikmeli olarak görebiliyorduk, çünkü tam önlerinde değildik" diyor.

Bunun üzerine acil durum müdahalesi kapsamlı bir şekilde gözden geçirildi. Konstantellos, "Eksik olan şeyin yangını kovalamak değil, yangının, varlıklarımızın nerede olduğunun ve tehdidin nerede olduğunun canlı bir görüntüsüne sahip olabilmek olduğunu gördük" dedi.

Tüm bunların sonucunda akallarına dronlar geliyor.

İtfaiye zaten aktif bir yangın sırasında küçük bir alanı kapsayan dronlar kullanıyor. İhtiyaç duyulan şey, yangını başlangıcında görmek ve daha yolun başındayken durdurmak. Drone şirketiyle temasa geçilmesiyle yangın önleme programı doğdu. Konstantellos, programın faaliyete geçtiği bir buçuk yıl içinde 12 kez yangınlar için erken uyarıda bulunduğunu söyledi.

Dronlar 15 kilometre (yaklaşık 10 mil) menzile sahip ve yangın riskinin yüksek olduğu günlerde yasaklanmış açık hava işlerini yapan insanları uyarmak ya da potansiyel kundakçıları korkutmak için hoparlörler ve projektörlerle donatılmış durumda. Belediye boğulmaları önlemek için bir pilot program bile yürütüyor; dronlar zor durumdaki yüzücülere can yeleği bırakabiliyor.

Belediye 7/24 kapsama için ayda 13.000-14.000 Euro ödüyor. Konstantellos, "Bir belediye için, yangınlardan korunmak için uygun bir rakam" dedi.

Drone şirketinin genel müdürü Angelakis, Kifissia sakinlerinin özel olarak finanse edilen girişiminin "ilk kez bir devlet kurumu tarafından değil, gönüllülük esasına dayalı olarak gerçekleştiğini" söyledi.

Kifissia'nın yakınlarındaki Dionysos belediyesi de belediye binasında özel olarak finanse edilen bir operasyonla bunu yaptı.

Daha az varlıklı bölgelerin sakinleri özel finansmanı daha az karşılayabilir. Ancak drone sisteminin sel, deprem ya da büyük trafik kazaları gibi diğer olaylara müdahaleyi koordine etmek için kullanılabileceğini belirten Konstantellos, diğer belediye ve bölge yetkililerinin de sistemle ilgilendiğini söyledi.