Bireysel yatırımcı Thodex vurgunundan nasıl ders çıkartmalı
Finans dünyası gittikçe karmaşık bir hal almaya başladı. Bir tarafta, bir anda milyarlarca dolarlık al-sat emri veren makinalar, diğer tarafta trilyon dolarlık fonlar… Küçük birikimlerini doğru bir şekilde yönetmeye çalışanlar için durum da doğal olarak artık daha zor.
Profesyonellerden yardım alın! Evet, ancak buna karar vermek bile asgari düzeyde bir finansal okur yazarlık istiyor. Ve kabul edelim; dinleriz belki ama başkasının (uzman da olsa) aklına göre karar vermek, hele söz konusu olan üç kuruş birikmiş paramızsa, pek bizim topluma göre değil…
Cuma günü patlayan iki milyar dolarlık Thodex krizi yaklaşık 400 bin kişinin canını yaktı. Hesap başına ortalama 40 bin TL’lik bir buharlaşma, kayıp demek bu. Umarız aksi olur ama kayıpların telafisi pek mümkün değil gibi gözüküyor.
Olay sadece Türkiye için değil küresel düzeyde, güvenirlik rüştünü henüz ispatlayamamış kripto para ve bu piyasanın güvenirliğini sarsacak nitelikte.
Peki yatırım enstrümanlarının, türev ürünler, foreks, çok sayıda emtia gibi örneklerle sayısının arttığı bir dünyada bireysel yatırımcı neye dikkat etmeli?
Eğer asıl işlevi kullanımı ile de bir gelir yaratacak türde yatırım değilse (örneğin kira geliri elde edilecek emlak) bir yatırımın en az şu dört temel kriteri taşıması gerekiyor.
• Genel Kabul Görmesi: Yatırım aracının bu niteliğinin geniş kitlelerce kabul edilmiş olması gerekiyor. Ay’da arsa tapusu gerçek bir yatırımınız olduğu anlamına gelmez
• Süreklilik Arz Etmesi: Bu dönemde genel kabul görmüş olsa da gelecekte de böyle olması ihtimalinin güçlü olması gerek. Kripto paralar için bu kriter henüz yok.
• Likidite Özelliği Sunması: Bir şeye yatırım yaptınız , fiyatı bir süre sonra diyelim ki üç katına çıktı. Satmak istiyorsunuz ama alıcı yok! Kazanç sadece kağıt üzerinde
• Düzenleme Denetleme Şartı: Thodeks olayı bir kere daha öğretti. Yatırım ortamının mutlaka hukuki çerçevesinin oluşmuş ve bu kuralların da denetleyici kurumlar tarafından kontrol ediliyor olması lazım.
YORUM YAZ