Döviz kurlarının özellikle de doların ekonomi üzerindeki etkileri malum. Nitekim bunu 2018 yılının Ağustos ayında net olarak gördük. Nisan 2018’de başlayan kurdaki yükselme, Ağustos 2018’de neredeyse Türk ekonomisini felç etmişti. 12 Ağustos 2018’de Asya piyasalarının açılmasıyla 7,23 liraya kadar yükselen dolar, Cumhurbaşkanlığı’nın “mevduat hesaplarına el konacağı” yönündeki söylentiyi yalanlanması, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun döviz swap işlemlerine sınırlama getireceğini açıklaması, Merkez Bankası’nın da piyasalara 10 milyar lira ve 6 milyar dolar kaynak kullandırdığını duyurmasının ardından 6,58 liraya kadar gerilemişti.

Fakat sonuçta Uluslararası Para Fonu (IMF) 2019 Ekim ayı veri tabanı verilerine göre, 2017 yılında 3,6482 lira olan ortalama dolar kuru, 2018 yılında yüzde 16,44’lük deflatör artışının iki katına yakın yüzde 32,36’lık artışla 4,8289’a çıktı.

Fon, veri tabanında 2024 yılına kadar cari milli gelirin TL ve dolar bazında ne olacağı tahminini yapıyor. TL cari milli geliri, dolar bazında cari milli gelire böldüğümüzde ortalama dolar kuruna ulaşabiliyoruz. IMF, deflatörü yıllar itibarıyla endeks olarak veriyor. Buradan da deflatör artış rakamlarını hesaplayabiliyoruz. Fon, tüketici fiyatları enflasyonunu hem yıllık ortalama hem de yıl sonu olarak endeks ve değişim olarak açıklıyor.

IMF verilerinden yapılan hesaplamaya göre deflatör, 2019’da yüzde 14,43, 2020’de yüzde 11,80, 2021’de yüzde 11,64, 2022’de yüzde 10,95, 2023’de yüzde 10,83, 2024’te yüzde 10,98 artacak. Yıllık ortalama dolar kuru ise 2019’da yüzde 18,97, 2020’de yüzde 5,22, 2021’de yüzde 3,45, 2022’de yüzde 5,65, 2023’de yüzde 8,33, 2024’te yüzde 8,24 artış gösterecek.

Buradan şu çıkarılabilir. 2018 ve 2019 yıllarında deflatörün üzerinde artan dolar kuru, 2020, 2021 ve 2022 yıllarından deflatörün çok altında artışla düzeltme hareketi yapacak. 2023 ve 2024’de deflatördeki artışın altında kalsa da yeniden yükseliş trendine girecek.

Böylece, 2018 yılında ortalama 4,8289 lira olan dolar kuru, 2019’da 5,7449, 2020’de 6,0447, 2021’de 6,2531, 2022’de 6,6063, 2023’te 7,1568, 2024’te 7,7464 liraya çıkacak. Bu rakamlara baktığımızda IMF’e göre dolar kuru hem deflatörün hem de tüketici fiyatları enflasyonunun altında, gayet temkinli bir artış izleyecek.

Eğer böyle bir sonuç çıkarsa, dolara yatıran kaybedecek. IMF tahminleri çıkarsa, 2018 ve 2019 yılları devre dışı bırakıldığında, önümüzdeki dönemde dolara yatırım yapanların kaybı çok daha fazla olacak.

Neden mi?

Çünkü, 2017-2024 arasında yüzde 112,33 artan ortalama dolar kuruna karşın, artış deflatörde yüzde 126,95’i, ortalama tüketici fiyatları enflasyonunda yüzde 133,87, yıl sonu tüketici fiyatları enflasyonunda yüzde 134,25’i bulacak.

Bu enflasyon artışları göz önünde bulundurulursa, 2024’te olması gereken dolar kuru, deflatöre göre 8,2797, ortalama tüketici fiyatları enflasyonuna göre 8,5320, yıl sonu tüketici fiyatları enflasyonuna göre 8,5483 lira... Yani 7,7464’ün bir hayli üstünde…

Tabii bu rakamlar resmi verilere göre IMF’nin oluşturduğu rakamlar. Gelecek ne gösterir hep beraber göreceğiz.