Borsada yaşanan toplu satışların açıklaması bir zamanlar "gelen haber üzerine yaşanan panik satışlar" şeklinde olurdu. Artık zaman değişti. Şimdi algoritmik işlem robotları, borsa robotları denilen sistemler işbaşında...

Bu yıl yatırım araçları içinde en yüksek getiri kuşkusuz borsanın oldu. Bu süreçte hisse senetlerinin neredeyse tamamı iki üç katı yükseldi. Eylül ayında yaşanan kısa bir düzeltmenin ardından yukarı yönlü hareket devam etti. Endeks için kritik bir seviye olan 5 bin puan aşıldı. Endeks 2 binlerde başladığı yılı 5 bin puanın üzerinde kapatacak gibi görünüyor.

Fakat... Endeksin 5 bin puanın üzerine çıkmasının ardından geçen hafta çarşamba ve perşembe günleri birden bire gelen satışlar küçük yatırımcının keyfini kaçırdı. Satışlara Amerikan ekonomisiyle ilgili beklentilerin olumsuz etkisi gösterildi.

Fakat bir anda kırmızıya dönen ekranın tek açıklaması bu değildi. Pek çok kriter bir araya gelmişti.  Evet... Geçen haftaki satışlar borsa algoritmaları devreye girmesiyle yaşanmıştı.

Geçmişte brokerlerin yaptığı işi şimdi bilgisayarlar yapıyor. Haklarını yemeyelim, programlar onların deneyimleriyle şekilleniyor. Algoritmik işlem; destek, direnç, koşullar, açıklamalar ve pek çok değişkenin formüle edilip yazılmasıyla oluşturulan bilgisayar programlarının kullanılmasıyla gerçekleştiriliyor.

Görüştüğüm bir borsa uzmanı, artık sermaye piyasalarında aracı kurum ve fonların bu borsa robotları ile işlem yaptığını, geçen hafta yaşanan toplu satışların da bu türden olduğunu belirterek "Bu sistemde, bir varlığın fiyatı önceden belirlenen fiyatın altına düştüğünde satış yapayım, fed şu kadar faiz artırırsa şöyle pozisyon alayım veya hissede şu kadar satış gelirse ben de satışa geçeyim şeklinde pek çok kriter belirleyebilir, stratejinizi oluşturabilirsiniz" diyor.

Bu koşullarda evinde bilgisayarın başında piyasayı izleyip pozisyon almaya çalışan küçük yatırımcının işi zor. Ama çıkış yolu var; bilançosu sağlam kağıtlarda uzun vadeli pozisyon almak. Günlük al-sat’lardan uzak durmak...